Muthukulam Pandavarkavu Temple is situated in the Alappuzha district, approximately 10 kilometers from Haripad town. This temple is dedicated to Goddess Durga, and the idol was established by Kunti, the mother of the Pandavas.
The principal deity of the temple is oriented towards the east. The Upa Devatas honored within the temple include Sastha, Ganapathy, Shiva, Nagam, Ghantakarna, and Sree Bhootha Natha. The narrative of Muthukulam Pandavarkavu Devi Temple suggests that it was founded by Kunti, the mother of the Pandavas from the Mahabharata.
During a pilgrimage with her sons, she consecrated the murti at this location. While traveling through the region, Kunti requested Bhima to locate a suitable place for her to conduct her daily rituals in honor of Goddess Shakti. After an extensive search, Bhima encountered a potter and inquired about a fitting site for worship. The potter replied that Bhima could claim any area that could accommodate a pot. Subsequently, Bhima selected a location on the potter's land. Kunti then took some loose clay and fashioned the figure of Goddess Durga, offering daily worship with thechi flowers and red bananas (Kadalipazham).
To safeguard the clay murti, it was eventually encased in panchaloha. The Pandavarkavu Temple Festival is an annual celebration, known as utsavam, that takes place at the Pandavarkavu temple. This event is specifically scheduled so that the pooram nakshatra coincides with the fourth day of the festival, which occurs in the month of Kumbham. The festival spans a duration of ten days and culminates in the Arattu ceremony. On the final day, the utsava murti of the deity is ceremoniously removed from the shrine for ritual bathing. The festivities include caparisoned elephants and melam as integral components of the rituals.
Throughout the festival, a variety of unique offerings are presented at the shrine. The temple is adorned with plantain, coconut leaves, flowers, and traditional lamps and lights to enhance the celebratory atmosphere. Additionally, traditional performing arts, music, and dance are showcased during this period. The festival also features caparisoned elephants, melam, fireworks, and sheevali as significant elements of the celebration.
മുതുകുളം പാണ്ഡവർക്കാവ് ദേവി ക്ഷേത്രം
ആലപ്പുഴ ജില്ലയിൽ ഹരിപ്പാടും കായംകുളവും തമ്മിൽ ഏകദേശം 12 കിലോമീറ്റർ ദൂരത്തിൽ കാർത്തികപ്പള്ളി റൂട്ടിലൂടെ സഞ്ചരിച്ചാൽ ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെത്താം. പാണ്ഡവർ, അവരുടെ വനവാസകാലത്ത്, മുതുകുളത്തെത്തിയെന്നും, ക്ഷേത്രത്തിനു ചുറ്റുമുള്ള അഞ്ചുകാവുകളിലായി താമസിച്ചിരുന്നുവെന്നും പറയപ്പെടുന്നു. നിത്യപ്രാർത്ഥനയ്ക്കായി ഒരു ആരാധനാലയം സ്ഥാപിക്കാൻ ആഗ്രഹിച്ച കുന്തിദേവി, ഭീമസേനനോട് അനുയോജ്യമായ സ്ഥലമുണ്ടാക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടു.
ക്ഷേത്ര നിർമ്മാണത്തിനായി സ്ഥലം അന്വേഷിച്ച ഭീമസേനൻ, മൺപാത്രങ്ങൾ നിർമ്മിക്കുന്ന ഒരു കുശവന്റെ ആലയിലെത്തുകയും, തന്റെ ആഗ്രഹം അറിയിക്കുകയും ചെയ്തപ്പോൾ, ജോലിയിൽ തിരക്കിലായിരുന്ന അദ്ദേഹം അല്പം ഹാസ്യരൂപത്തിൽ ഒരു കുടത്തിനുള്ള സ്ഥലം നൽകാൻ സമ്മതിച്ചു. അനുമതി ലഭിച്ച ഉടനെ, അടുക്കിവച്ചിരുന്ന കുടങ്ങളിൽ ഏറ്റവും അടിയിലിരുന്ന കുടം ശക്തമായ ഭീമസേനൻ വലിച്ചുമാറ്റുകയും, അതിലൂടെ പ്രതിഷ്ഠയ്ക്കുള്ള സ്ഥാനം കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തുവെന്നാണ് ഐതീഹ്യം.
വിഗ്രഹ പ്രതിഷ്ഠയ്ക്കു ശേഷം കാനനത്തിൽ ലഭ്യമായ കദളിപ്പഴം ദേവിക്കായി ആദ്യമായി നിവേദനം ചെയ്യുകയും, തെറ്റിപൂക്കളാൽ പൂജിക്കുകയും ചെയ്തു. അതിനാൽ, ഇന്നും ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ നൈവേദ്യത്തിൽ പ്രധാനമായും കദളിപ്പഴവും, പൂജാപുഷ്പങ്ങളിൽ തെറ്റിപ്പൂവും ഉപയോഗിക്കുന്നു. കുംഭമാസത്തിലെ പൂരം നാളിൽ നാലാം ആറാട്ട് വരത്തക്കവിധത്തിൽ പൂയം നാളിലാണ് ഇവിടെ ഉത്സവം കൊടിയേറുന്നത്.
നാലാം ഉത്സവനാളിൽ പ്രശസ്തമായ പൂരംകുളി, അതായത് നാലാം ആറാട്ടിന് ശേഷം മാത്രമേ ഉത്സവവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റ് ആചാരങ്ങളും അനുഷ്ടാനങ്ങളും ആരംഭിക്കുകയുള്ളൂ. നാലാം ഉത്സവംനാൾ മുതൽ ഒമ്പതാം ഉത്സവനാൾ വരെ ദിവസേന ആറാട്ട് നടക്കുന്ന ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രത്യേകതയും ഇവിടെ കാണാം. പത്താം ഉത്സവദിവസം രാത്രി ആറാടി ഉത്സവം കൊടിയിറങ്ങുന്നു. ദുർഗ്ഗാദേവിയുടെ പിതാവ് ശ്രീ പരമേശ്വരന്റെ തിരുനടയായ കരുണാമുറ്റം ക്ഷേത്രത്തിലെ ആറാട്ടുകുളത്തിലാണ് ദേവിയെ എഴുന്നള്ളിക്കുന്നത്.
