Pazhoor Perumthrikkovil is a Hindu temple dedicated to Lord Shiva, located in the town of Piravom in Ernakulam district, Kerala.
A unique phenomenon observed at Pazhoor Perumthrikkovil is the unusual flow of the Muvattupuzha River. Originally flowing westward, the river changes its course upon reaching the temple, retracing its path eastward for a certain distance before diverting north and then west again. If not for this change in direction, the temple would have been washed away.
The temple follows the Sandhara architectural style, featuring cardinal doors on all four sides. The plinth and walls are constructed from granite, while the upper structure consists of timber and a sheet roof with a circular vimana. The Dwarapalakas (guardian deities) are intricately carved from wood. The main deity, Lord Shiva, faces east, and the square ardhamandapa (inner hall) showcases beautiful wooden carvings on the ceiling.
The temple’s ornate pranala (water spout) is a classic example of Kerala craftsmanship, adorned with a standing Yaksha at its tip. The temple also features remarkable wooden artwork depicting various scenes from the Puranas, including the Bhagavata Purana, Ramayana, and Mahabharata. Dating back to the 12th century AD, the temple was recognized for its structural and artistic significance and was declared a protected monument by the Kerala State Archaeology Department in 1994.
പാഴൂർ പെരുംതൃക്കോവിൽക്ഷേത്രം, പിറവം
എറണാകുളം ജില്ലയിലെ പിറവത്ത്, പാഴൂർ ഗ്രാമത്തിൽ, മൂവാറ്റുപുഴയാറിന്റെ തീരത്ത് മനോഹരമായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ശിവക്ഷേത്രമാണ് പാഴൂർ പെരുമ്തൃക്കോവിൽ. വൈക്കം മഹാദേവക്ഷേത്ര മാതൃകയിൽ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം, 108 ശിവക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. സാധാരണയായി പടിഞ്ഞാറോട്ട് ഒഴുകുന്ന മൂവാറ്റുപുഴയാർ, ഈ ക്ഷേത്രത്തിനു സമീപം എത്തുമ്പോൾ വഴിമാറി അല്പദൂരം കിഴക്കോട്ട് ഒഴുകുന്നതാണ് ശ്രദ്ധേയമായ പ്രതിഭാസം.
അതിനാൽ ഈ പ്രദേശം "ദക്ഷിണകാശി" എന്ന പേരിലും അറിയപ്പെടുന്നു. പന്ത്രണ്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ പണിതീർത്ത ഈ ക്ഷേത്രം ഏകദേശം ഒന്നര ഏക്കർ വിസ്തൃതിയുള്ള ഭൂപ്രദേശത്താണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ചെമ്പുതകിടു മേഞ്ഞ വൃത്താകാര ശ്രീകോവിൽ, ചുറ്റമ്പലം, ബലിക്കൽപ്പുര, ആനപ്പന്തൽ എന്നിവയെല്ലാം ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഘടകങ്ങളാണ്. ശ്രീകോവിലിന്റെ ഭിത്തികളിൽ പുരാതന ചുമർചിത്രങ്ങളും കാണാം.
ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പടിഞ്ഞാറൻ മതിലിനോട് ചേർന്ന് വളരുന്ന 'പാതാള വരിക്ക' എന്ന അപൂർവ പ്ലാവിൻറെ ഇലകൾ ഇരട്ട ഇലകളാണ്, ഇത് ഒരു ശാന്തിക്കാരൻ പാതാളത്തിൽ നിന്ന് കൊണ്ടുവന്ന് നട്ടുപിടിപ്പിച്ചതാണെന്നാണ് വിശ്വാസം. ആലുവ ശിവരാത്രിപോലെ തന്നെ, പാഴൂർ ശിവരാത്രിയും വളരെ പ്രസിദ്ധമാണ്. ശിവരാത്രി ദിവസം മൂവാറ്റുപുഴയുടെ മണൽപ്പുറത്ത് വിപുലമായ ആഘോഷങ്ങൾ അരങ്ങേറുന്നു. ഇവിടെ ശിവപ്രതിഷ്ഠ ഒരു മണ്ണുകൊണ്ടുള്ള ലിംഗമായതിനാൽ അഭിഷേകം നടത്താറില്ല.
കുംഭമാസത്തിലെ ശിവരാത്രിയോടനുബന്ധിച്ച് ആറുദിവസത്തെ ഉത്സവവും, സ്വർണ്ണക്കുടത്തിൽ 12 1/2 നാഴി നെയ്യ് ഉപയോഗിച്ച് നടത്തുന്ന അഭിഷേകവും ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ചടങ്ങുകളാണ്.
ശിവന്റെ പ്രതിഷ്ഠ കിഴക്കോട്ടാണ് ദർശനം. സതീദേവിയുടെ ദേഹത്യാഗത്തിനുശേഷം ധ്യാനനിരതനായ ശിവന്റെ ഭാവത്തിലാണ് ഈ പ്രതിഷ്ഠ. ശ്രീകോവിലിന് തെക്കുഭാഗത്ത് ഒരു ചെറിയ മുറിയിൽ ഗണപതി, നാലമ്പലത്തിനകത്ത് കന്നിമൂലയിൽ ധർമ്മശാസ്താവ് (പ്രഭാസത്യകസമേതം), വായുകോണിൽ ഗോശാലകൃഷ്ണൻ, പരിവാരസമേതരായ നാഗങ്ങൾ എന്നിവരെയാണ് ഉപദേവതകളായി ആരാധിക്കുന്നത്.
ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന വഴിപാടുകളിൽ ശതകലശം ഏറെ പ്രസിദ്ധമാണ്. മൂവാറ്റുപുഴയിൽ നിന്ന് വെള്ളം മുക്കി കൊണ്ടുവന്ന്, നൂറ്റൊന്നുകുടം വെള്ളം ശിവലിംഗത്തിൽ അഭിഷേകം നടത്തുന്നതാണ് ശതകലശം എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്.
Address:
Pazhoor, Ernakulam,Kerala 686664
