Annapoorneshwari Temple is a prominent Hindu temple located in Kannur, Kerala, dedicated to Goddess Annapoorneshwari (Annapurna), the goddess of nourishment and food.
The temple also houses a shrine for Lord Krishna, making it unique in its dual worship.
Historically, the temple was originally a Vishnu/Krishna temple believed to be over 1500 years old. According to legends, the idol of Sree Annapoorneshwari was consecrated (Prathishta) by Avittam Thirunal Raja Raja Varma of the Chirakkal Kovilakam. It is said that the goddess Annapoorneshwari journeyed from Kashi to this sacred site along with two other goddesses—Kalarivathikal Amma and Madai Kavail Amma—and a boatman, arriving in a golden boat that docked at Azhi Theeram, presently known as Aayiram Thengu.
The temple's re-consecration (Puna Prathistha) took place on February 23, 1994, during the Malayalam month of Kumbham on the day of Pooyam Nakshatram. This day is now celebrated annually as Prathishta Dinam, marking the spiritual significance and revival of the temple. The main festivities at the Annapoorneshwari Temple begin with the Medam Sankramam (around April 14/15) and are celebrated over the following seven days. In addition to this annual celebration, other significant festivals observed at the temple include Maha Shivaratri, Navami, and Ekadashi.
The temple is currently managed by the Malabar Devaswom Board and maintained by a dedicated Temple Committee. A distinctive feature of the temple is that it is constructed entirely from a single type of stone. The sanctum sanctorum (Sree Kovil) of both Goddess Annapoorneshwari and Lord Krishna are identical in size, in accordance with traditional Vasthu Shastra, symbolizing the equal reverence given to both deities.
Interestingly, the main entrance of the temple is located in front of Lord Krishna’s sanctum. There is no direct entrance to the sanctum of Goddess Annapoorneshwari, based on the age-old custom that women of Brahmin families (referred to as Antharjanam) were not to be seen directly. Instead, a small window was built opposite the sanctum, allowing devotees to view the idol from outside. This temple is one of only two Annapoorneshwari temples in Kerala. The structure was built using polished stones, held together with a unique mixture of avil (flattened rice) and bellam (jaggery).
Adjacent to the temple is a large temple pond, known as the Ambala Kolam, spanning approximately 2.5 acres. At the center of the pond is a pole or stumpa. The four main entrances of the temple complex, known as the Chera, are built using large, parallel layers of rock. There is also a Kollapura, a traditional bathing space for the priests, located to the southwest of the complex.
ചെറുകുന്ന് അന്നപൂർണ്ണേശ്വരി ക്ഷേത്രം
കേരളത്തിലെ കണ്ണൂർ ജില്ലയിലെ ചെറുകുന്ന് എന്ന സ്ഥലത്താണ് അന്നപൂർണ്ണേശ്വരി ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഇവിടെ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠ മഹാവിഷ്ണുവായിരുന്നെങ്കിലും, ക്ഷേത്രത്തിൽ മുഖ്യ പ്രാധാന്യം നൽകപ്പെടുന്നത് സമൃദ്ധിയുടെയും പോഷണത്തിന്റെയും ദേവിയായ ശ്രീ പാർവതിയുടെ ഭാവഭേദമായ അന്നപൂർണേശ്വരി ഭഗവതിക്കാണ്.
ഭഗവതിയെ സാധാരണയായി ഒരു കൈയിൽ അന്നപാത്രവും മറുകൈയിൽ കരണ്ടിയും വഹിച്ചിരിക്കുന്ന രൂപത്തിലാണ് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നത്.
ചില ശില്പരൂപങ്ങളിൽ ശംഖ്, താമര, അന്നപാത്രം, കരണ്ടി എന്നിവയുമായി നാലു കൈകളോടുകൂടിയ ദിവ്യരൂപവുമുണ്ട്. പുരാണങ്ങളനുസരിച്ച്, ആഹാരം നൽകുന്ന മാതൃഭാവത്തിലൂടെയാണ് അന്നപൂർണ ഭഗവതി സർവ്വജനങ്ങൾക്കുമുള്ള സംരക്ഷണവും സമൃദ്ധിയും ഉറപ്പാക്കുന്നത്.
അന്നപൂർണയെ മഹാലക്ഷ്മിയുടെ മറ്റൊരു രൂപമായും, ശാകംഭരിയായി അറിയപ്പെടുന്ന ശക്തിരൂപത്തോടും ഉപമിക്കപ്പെടാറുണ്ട്. ആഹാരം നൽകുന്ന ദേവതയായി അന്നപൂർണ ഭഗവതിയെ കണക്കാക്കുന്നത് അതിന്റെ ആഗോള ആരാധനാ പ്രസക്തിയെയാണ് പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത്.
കാശിയിലെ (വാരണാസിയിലെ) അന്നപൂർണാക്ഷേത്രം ഈ ഭഗവതിയുടെ ആരാധനയ്ക്കായി പ്രശസ്തമാണ്. ചെറുകുന്ന് അന്നപൂർണ്ണേശ്വരി ക്ഷേത്രത്തുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഐതിഹ്യങ്ങൾ കേരളത്തിലെ ആധ്യാത്മിക പൈതൃകത്തെ സമ്പുഷ്ടമാക്കുന്നതാണ്.
സ്ഥല ഐതിഹ്യങ്ങൾ പ്രകാരം, ഈ ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചത് ഭഗവാൻ പരശുരാമനാണ്. പരശുരാമൻ പതിനെട്ടു കേരളക്ഷേത്രങ്ങൾ സ്ഥാപിച്ചവരിൽ ഒരാളായതിന്റെ ഭാഗമായി, ഇവിടെയും ആധ്യാത്മികതയുടെ ഒരു കേന്ദ്രമായി മാറ്റുകയായിരുന്നെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.
അന്നപൂർണ്ണേശ്വരിയായി കാശിയിൽ പ്രതിഷ്ഠിതയായിരുന്ന ഭഗവതി, തന്റെ മൂന്നു തീവ്രഭക്തരായ സുമംഗലികളോടും അനേകം ഭക്തരോടും കൂടിയാണ് ഒരു കപ്പലിൽ കേരളത്തേക്കെത്തിയത് എന്നതാണ് മറ്റൊരു ഐതിഹ്യം. അവർ ഏറെയുള്ള ആഹ്ലാദത്തോടെയും ഐശ്വര്യത്തോടെയും ചേർന്നാണ് ചെറുകുന്നിലെത്തിയത്. അവിടെ ഭഗവതി തന്റെ സന്നിധിയായി തിരുമുറ്റത്ത് പ്രതിഷ്ഠിതയായി.തളിപ്പറമ്പ് ശ്രീ രാജരാജേശ്വര ക്ഷേത്രത്തിൽ സ്ഥിരമായിരുന്ന ഭഗവാൻ ശിവൻ, പാർവതിയായ അന്നപൂർണേശ്വരിയെ കാണാനായി ഓരോ രാത്രിയിലും അത്താഴപൂജയ്ക്ക് ശേഷം ചെറുകുന്നിലെത്തുമെന്ന വിശ്വാസം ഉണ്ട്.
ക്ഷേത്രത്തിൽ ദിവസവും രണ്ട് നേരം അന്നദാനം (പ്രസാദ ഊട്ട്) നടക്കുന്നു. ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന വഴിപാട് തന്നെ അന്നദാനമാണെന്നതും ശ്രദ്ധേയമാണ്. വല്ലഭൻ രണ്ടാമൻ ആണ് കണ്ണൂരിലെ ചെറുകുന്ന് അന്നപൂർണ്ണേശ്വരി ക്ഷേത്രം ആദ്യമായി പണികഴിപ്പിച്ചത്. പിന്നീട് കാലപ്പഴക്കത്താൽ ക്ഷേത്രം നശിച്ചപ്പോൾ, 1866-ൽ അവിട്ടം തിരുനാൾ രാജാവ് പുനർനിർമ്മാണം ആരംഭിച്ചു, പിന്നീട് കേരളവർമ്മ രാജാവ് ഈ പണിപൂർത്തിയാക്കി. ക്ഷേത്രത്തിലെ നവരാത്രി ഉത്സവം പ്രശസ്തമാണ്, അതിനിടയിൽ ഭജന, കഥാപ്രസംഗം, ഓട്ടൻതുള്ളൽ പോലുള്ള കലാപരിപാടികളും നടക്കുന്നു. വിഷു വിളക്ക് ഉത്സവംയാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ഉത്സവം, ഏഴ് ദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ഈ ആഘോഷം മേട സംക്രമം മുതൽ മേടം ഏഴാം തീയതി വരെയാണ് നടക്കുന്നത്.
മേടം 2 മുതൽ 6 വരെ ചെറുകുന്ന്, കണ്ണപുരം, ഇരിണാവ്, പറശ്ശിനി എന്നീ പ്രദേശവാസികളുടെ കാഴ്ച വരവും വെടിമരുന്ന് പ്രയോഗവും ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. ഉത്സവത്തിലെ പ്രധാന ആകർഷണമായ വട്ടപ്പന്തൽ വർഷം ധനു മാസത്തിലെ രണ്ടാം തീയതിക്ക് നിർമ്മാണം തുടങ്ങുന്നു. പന്തലിനായി 111 തേക്കിൻ തൂണുകൾ നാട്ടുകാരുടെ ശ്രമദാനമായി നട്ട്, 7500 ഓല, 2000ത്തോളം മുള എന്നിവ ഉപയോഗിച്ച് ഏകദേശം 100ലധികം ആളുകളുടെ പരിശ്രമത്തോടെ ഒരു മാസത്തിനുള്ളിൽ പന്തൽ നിർമിക്കപ്പെടുന്നു. വെള്ളിയാഴ്ച, പൗർണമി, നവരാത്രി, തൃക്കാർത്തിക, ദീപാവലി, ശിവ പ്രധാനമായ ഞായറും തിങ്കളാഴ്ചകളും ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രത്യേകമായി ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നു.
Address:
Cherukunnu- Kayatteel Rd,
Kannapuram,
Cherukunnu, Kerala 670301
