Kottarakkara Sree Mahaganapathy Temple is a Hindu place of worship located in Kottarakkara, within the Indian state of Kerala.

The temple, primarily dedicated to the deity Shiva, is particularly renowned for the shrine of his son, Ganesha, also referred to as Mahaganapathy.
Non-Hindus are welcome to visit. The deities worshipped at Kottarakkara Sree Mahaganapathy Kshethram include Shiva, his consort Parvati, his sons Ganesha, Murugan, and Ayyappan, as well as the serpent deity Nagaraja. While Shiva is the principal deity, Ganesha receives significant emphasis in the temple's practices. All deities, with the exception of Parvati and Ganesha, are oriented towards the east. The temple's primary offerings consist of Unniyappam, and the rituals conducted here include Udayasthamanapooja, Mahaganapathi homam, and Pushpanjali.
കൊട്ടാരക്കര ശ്രീ മഹാഗണപതി ക്ഷേത്രം
കൊട്ടാരക്കര ശ്രീ മഹാഗണപതി ക്ഷേത്രം കൊല്ലത്തുനിന്ന് ഏകദേശം ഇരുപത്തിയേഴ് കിലോമീറ്റർ അകലെ, കൊട്ടാരക്കരയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. യഥാർത്ഥത്തിൽ, ഇത് മണികണ്ഠേശ്വരം (കിഴക്കേക്കര) ശിവക്ഷേത്രമാണ്. കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായ ശിവനും പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദർശനമായ പാർവ്വതിയുമാണ് പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠകൾ. എന്നാൽ, ക്ഷേത്രത്തിലെ ഉപദേവനായ ഗണപതിയുടെ പേരിലാണ് ദേവാലയത്തിന്റെ പ്രശസ്തി, അവൻ ശിവപാർവ്വതീപുത്രനുമാണ്. ബാലഗണപതിയെന്ന പേരിൽ ഈ ക്ഷേത്രം അറിയപ്പെടുന്നു. കേരളത്തിലെ പ്രശസ്തമായ അഞ്ച് ഗണപതിക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ഇത്.
സുബ്രഹ്മണ്യൻ, ധർമ്മശാസ്താവ്, നാഗദൈവങ്ങൾ എന്നിവയാണ് മറ്റ് ഉപദേവതകൾ. ഗണപതിയുടെ പ്രധാന പ്രസാദം ഉണ്ണിയപ്പമാണ്. കൊട്ടാരക്കയിലെ ഉണ്ണിയപ്പം വളരെ പ്രശസ്തമാണ്. മേടമാസത്തിലെ തിരുവാതിര ദിനമാണ് ഈ ഉത്സവം, ഇത് ശിവനോടുള്ളതാണ്. ചിങ്ങമാസത്തിലെ ഗണേശ ചതുർത്ഥി പ്രധാനമായും ആഘോഷിക്കുന്നു. കൂടാതെ, കുംഭമാസത്തിലെ ശിവരാത്രി, ധനുമാസത്തിലെ തിരുവാതിര ആഘോഷം, കന്നിമാസത്തിലെ നവരാത്രി, മകരമാസത്തിലെ തൈപ്പൂയം, മീനമാസത്തിലെ പങ്കുനി ഉത്രം എന്നിവയും പ്രത്യേകമായ ആഘോഷങ്ങളാണ്. ഈ മഹാക്ഷേത്രം തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ കീഴിലാണ്.
കൊട്ടാരക്കര പട്ടണത്തിന്റെ കേന്ദ്രഭാഗത്താണ് ഈ ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ദർശനം കിഴക്കോട്ടാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മുന്നിൽ ഒരു വിശാലമായ ക്ഷേത്രക്കുളം വ്യാപിച്ചുകിടക്കുന്നു, അതിനാൽ ദർശനവശത്തുനിന്ന് ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് നേരിട്ട് പ്രവേശനം ഇല്ല. ഭക്തർക്ക് വടക്കും തെക്കുമാറുകളിൽ നിന്നാണ് പ്രവേശനം അനുവദിച്ചിരിക്കുന്നത്. കൊട്ടാരക്കര താലൂക്ക് ഓഫീസ്, പോലീസ് സ്റ്റേഷൻ, ബസ് സ്റ്റാൻഡ്, റെയിൽവേ സ്റ്റേഷൻ തുടങ്ങിയ പ്രധാന സ്ഥാപനങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തിന് സമീപമാണ്. വടക്കുഭാഗത്ത് അരയാൽമരം കാണപ്പെടുന്നു. ഹൈന്ദവവിശ്വാസപ്രകാരം, പുണ്യവൃക്ഷമായ അരയാലിന്റെ മുകളിൽ ബ്രഹ്മാവും, നടുക്ക് വിഷ്ണുവും, അടിയിൽ ശിവനും താമസിക്കുന്നു. അതായത്, അരയാൽ ത്രിമൂർത്തിസ്വരൂപമാകുന്നു. ദിവസവും അരയാലിനെ പൂജിയ്ക്കുന്നത് പുണ്യമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. അരയാൽ കടന്നാൽ ക്ഷേത്രമുറ്റത്തിലേക്ക് എത്താം.
ക്ഷേത്രത്തിന്റെ അടുത്തുള്ള മറ്റൊരു രണ്ട് ശിവക്ഷേത്രങ്ങൾ ഉണ്ട്. ഇവയിൽ പടിഞ്ഞാറ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പടിഞ്ഞാറ്റിൻകര മഹാദേവക്ഷേത്രം വളരെ പ്രശസ്തമാണ്. ഐതിഹ്യമാലയിൽ പരാമർശിച്ചിരിക്കുന്ന ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ മണികണ്ഠേശ്വരനെപ്പോലെ ഒരേ ശ്രീകോവിലിൽ ശിവനും പാർവ്വതിയും നേരെ കാണപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ, ആ ശ്രീകോവിലിൽ ഗണപതിയും ഉണ്ട്. എന്നാൽ, മണികണ്ഠേശ്വരത്തിന്റെ ദർശനത്തിന് വിപരീതമായി, ശിവൻ പടിഞ്ഞാറോട്ടും പാർവ്വതി കിഴക്കോട്ടുമാണ് കാണപ്പെടുന്നത്. ഈ ക്ഷേത്രം മണികണ്ഠേശ്വരത്തെക്കാൾ വലുപ്പവും പഴക്കവും കൂടുതലാണ്. ഉപദേവതകളായ ഗണപതി, ശാസ്താവ്, സുബ്രഹ്മണ്യൻ, ശ്രീകൃഷ്ണൻ, നവഗ്രഹങ്ങൾ, നാഗദൈവങ്ങൾ, യക്ഷിയമ്മ എന്നിവർക്കും ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠകൾ ഉണ്ട്. നിത്യേന അഞ്ചുപൂജകളും മൂന്നുശീവേലികളുമുള്ള ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ കുംഭമാസത്തിൽ തിരുവാതിര ആറാട്ടായി പത്തുദിവസത്തെ ഉത്സവം നടത്തപ്പെടുന്നു.
കൊട്ടാരക്കര ശ്രീമഹാഗണപതിക്ഷേത്രം, അല്ലെങ്കിൽ മണികണ്ഠേശ്വരം ശിവക്ഷേത്രം, നിത്യേന അഞ്ചുപൂജകളും മൂന്നുശീവേലികളുമുള്ള ഒരു മഹാക്ഷേത്രമാണ്. പുലർച്ചെ നാലുമണിക്ക് നാദസ്വരം, തവിൽ തുടങ്ങിയ വാദ്യോപകരണങ്ങളോടും ഏഴുതവണ ശംഖുവിളിയോടും കൂടി ഭഗവാനെ പള്ളിയുണർത്തുന്നു. ഇതിന് ശേഷം, നാലരമണിക്ക് നടതുറക്കുന്നു. ആദ്യ ചടങ്ങായി നിർമ്മാല്യദർശനം നടത്തപ്പെടുന്നു, ഇത് പത്തുമിനിറ്റ് നീണ്ടുനിൽക്കുന്നു. നിർമ്മാല്യദർശനത്തിനുശേഷം, അഭിഷേകച്ചടങ്ങുകൾ ആരംഭിക്കുന്നു. എണ്ണ, ജലം തുടങ്ങിയ ദ്രവ്യങ്ങൾ ഉപയോഗിച്ച് വിശദമായ അഭിഷേകത്തിനുശേഷം, മലർ, ശർക്കര, കദളിപ്പഴം എന്നിവ നേദിയ്ക്കുന്നു. ഈ സമയത്തുതന്നെ, ഗണപതിയ്ക്ക് ഉണ്ണിയപ്പനിവേദ്യവും ഒരുക്കപ്പെടുന്നു. അഞ്ചരമണിയോടെ ഉഷഃപൂജ ആരംഭിക്കുന്നു, ഇത് ഏകദേശം അരമണിക്കൂർ നീണ്ടുനിൽക്കുന്നു, ആദ്യം മഹാദേവനും പിന്നീട് ദേവിയ്ക്കും സമർപ്പിക്കുന്നു.
മേദമാസത്തിലെ തിരുവാതിര ദിനത്തിൽ ആറാട്ട് വരത്തക്ക വിധത്തിൽ പതിനൊന്നുദിവസത്തെ ഉത്സവം ക്ഷേത്രത്തിൽ നടത്തപ്പെടുന്നു. ഈ ഉത്സവം ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന മൂർത്തിയായ ശിവനോടുള്ള പ്രാധാന്യം നൽകുന്നു. പതിനൊന്നുദിവസം മുഴുവൻ ക്ഷേത്രത്തിൽ പ്രത്യേക പൂജകളും താന്ത്രിക ക്രിയകളും നടത്തപ്പെടുന്നു. ആദ്യദിവസം രാവിലെ അഷ്ടദ്രവ്യമഹാഗണപതിഹോമം നടത്തുന്നതോടെ ആഘോഷങ്ങൾ ആരംഭിക്കുന്നു. തുടർന്ന് മഹാമൃത്യുഞ്ജയഹോമവും നടക്കും. രാത്രി ഏഴരയോടാണ് കൊടിയേറ്റം. ഒമ്പതാം ദിവസത്തിൽ ക്ഷേത്രത്തിലെ ഉത്സവബലി നടക്കുന്നു, പത്താം ദിവസത്തിൽ പള്ളിവേട്ട നടത്തപ്പെടുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിനടുത്തുള്ള പനയ്ക്കൽ കാവിൽ പള്ളിവേട്ട നടക്കുന്നു.
Address:
Chenthara,
Kottarakkara, Kerala 691506