Kulathupuzha Sastha Temple is a Hindu shrine devoted to Shasta, situated in Kulathupuzha within the Kollam district of Kerala, India. This temple is recognized as one of the five significant Sastha temples in Kerala, alongside Aryankavu, Achankovil, Sabarimala, and Kanthamala.
The idol at this location is thought to have been established by Parashurama and consists of eight stone fragments. The temple is renowned for the Meenoottu offering, which involves feeding fish. Administration of the temple falls under the jurisdiction of the Travancore Devaswom Board.
This temple is situated in Kulathupuzha, within the Punalur tehsil of the Kollam district. It lies approximately 64 kilometers (40 miles) from Kollam, along the banks of the Kulathupuzha River, which is a tributary of the Kallada River.
The Kulathupuzha temple, as per legend, is recognized as one of the five Sastha temples established by Parashurama. It is also said that Sastha permitted a Jala Kanyaka, a mermaid enamored with him, to inhabit the temple pond in the guise of a fish. There is a prevalent belief that the temple was established by the Raja of Pandalam, although the idol of Sastha was created by a Brahmin from Kottarakkara. Initially, the temple was under the control of the king of Kottarakkara before it was transferred to the Travancore Devaswom Board. The tantric rights associated with the temple are maintained by the Kokkalathu Mutt.
The primary deity worshipped at the temple is Shasta, who is represented in his child form as Balasastha, often referred to as Kulathupuzha Balakan. This deity embodies both a fierce aspect (ugramūrti) and a benevolent aspect (mangalapradāyakan). Additionally, the temple honors several subordinate deities, including Shiva, Yakshi, Vishnu, Ganesha, Boothathan, Nāga, and Karuppu Sami. The temple pond is home to several fish, which are regarded as favorites of Shasta. Devotees engage in Meenoottu, a practice of feeding the fish, as a means of seeking healing for skin warts. These fish are referred to as Thirumakkal, meaning divine children. It is important to note that fishing is strictly forbidden in this area.
കുളത്തുപ്പുഴ ബാലശാസ്താ ക്ഷേത്രം
കുളത്തൂപ്പുഴ ശ്രീധർമശാസ്താക്ഷേത്രം കൊല്ലം ജില്ലയിലെ പുനലൂർ താലൂക്കിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു പ്രശസ്തമായ അയ്യപ്പക്ഷേത്രമാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ചുറ്റുപാടിൽ കിഴക്കൻ മലനിരകൾ ഉണ്ട്. കല്ലടയാർ നദി ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സമീപത്തായി ഒഴുകുന്നു. പരശുരാമൻ സ്ഥാപിച്ച അഞ്ചു ധർമ്മശാസ്തക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ആദ്യത്തെത് എന്ന നിലയിൽ കുളത്തൂപ്പുഴ ശ്രീധർമശാസ്താക്ഷേത്രം അറിയപ്പെടുന്നു. ശ്രീ ധർമ്മശാസ്താവിനെ ബാലകന്റെ രൂപത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്ന പ്രത്യേകതയുള്ള ക്ഷേത്രമാണിത്. ക്ഷേത്രത്തിനടുത്തുള്ള സർപ്പക്കാവ് സംരക്ഷിത കാവുകളായി നിലനിൽക്കുന്നു. കുളത്തുപ്പുഴയാറ്റിലെ ക്ഷേത്രകടവിൽ കാണപ്പെടുന്ന മത്സ്യങ്ങൾ "തിരുമക്കള" എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു.
വിട്ടുമാറാത്ത രോഗങ്ങൾ അകലുവാൻ ഈ മീനുകൾക്ക് ഊട്ട് നൽകുന്ന ഒരു ആചാരം ഉണ്ട്, പ്രത്യേകിച്ച് ത്വക്ക് രോഗങ്ങൾ അകലുവാൻ ഇവിടുത്തെ മീനുകൾ പ്രശസ്തമാണ്. നീരാജനം, മീനൂട്ട്, പുഷ്പാഭിഷേകം, നെയ്യഭിഷേകം, പാൽപ്പായസം, അഷ്ടദ്രവ്യ മഹാഗണപതി ഹോമം, അരവണ, അപ്പം, പായസം, രക്തപുഷ്പ്പാഞ്ജലി, അഷ്ടോത്തരാർച്ചന തുടങ്ങിയവയാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന വഴിവാടുകൾ. അടിമസമർപ്പണമാണ് വഴിപാടുകളിൽ പ്രധാനം. ബാലാരിഷ്ടത മാറാൻ കുഞ്ഞുങ്ങളെ മാതാവോ പിതാവോ സോപാനത്തിൽ കമഴ്ത്തികിടത്തി സമർപ്പിക്കുന്നതാണിത്. നേർച്ച പ്രകാരമാണിതു ചെയ്യുന്നത്. ബാലശാസ്താവ് കുളത്തുപ്പുഴ ശ്രീധർമ്മശാസ്താ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠയാണ്. കിഴക്കോട്ട് ദർശനം ലഭ്യമാണ്. മനുഷ്യഹത്യ എന്ന പാപത്തിന് പരിഹാരമായി പരശുരാമൻ സ്ഥാപിച്ച അഞ്ച് അയ്യപ്പക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് കുളത്തുപ്പുഴ എന്ന വിശ്വാസം. കൊട്ടാരക്കര രാജാക്കന്മാരാണ് ഈ ക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചത്.
ഭഗവാനായ ബാലനൊപ്പം ഗർഭഗൃഹത്തിൽ ശിവന്റെ പ്രതിഷ്ഠയും കാണാം. നാലമ്പലത്തിനകത്ത് ഗണപതി, നാലമ്പലത്തിനു പുറത്ത് മാമ്പഴത്തറ ഭഗവതി, ഭൂതത്താൻ, നാഗരാജാവ്, നാഗരമ്മ, യക്ഷി, ഗന്ധർവ്വൻ എന്നിവരാണ് ഉപദേവതകൾ. കിഴക്കോട്ട് ദർശനമുള്ള ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വലതു ഭാഗത്ത് ക്ഷേത്രം വക സർപ്പക്കാവും സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഒരു സഞ്ചാരപ്രിയ ആചാര്യ ശ്രേഷ്ഠൻ കുളിക്കാനായി ആറ്റിലിറങ്ങി.
കൂടെയുണ്ടായവർ ഭക്ഷണം പാകം ചെയ്യാൻ അടുപ്പ്കല്ല് സ്ഥാപിച്ചപ്പോൾ, ഒരു കല്ല് എപ്പോഴും വലുതായി തന്നെ ഇരിക്കുകയായിരുന്നു. എത്ര മാറ്റിയാലും അത് ശരിയാവുന്നില്ല. അങ്ങനെ അവർ ആ കല്ല് പൊട്ടിക്കാൻ ശ്രമിച്ചു. ശക്തമായ ഇടിയിൽ കല്ല് എട്ടായി പിളർന്നു. ഇതിൽ നിന്നുണ്ടായ രക്തപ്രവാഹം കണ്ടപ്പോൾ സംഘാഗംങ്ങൾ ബോധം കെട്ടു വീണു. വിവരം അറിഞ്ഞ ആചാര്യ ശ്രേഷ്ഠൻ, ചിതറിച്ച കല്ലിൽ ദൈവസാന്നിധ്യം തിരിച്ചറിഞ്ഞു. രാജാവ്, കൊട്ടാരക്കരയിൽ അമ്പലം പണിയാൻ വേണ്ട ധനം നൽകി. ചിതറിച്ച കഷ്ണങ്ങൾ പൂജ ചെയ്ത് പ്രതിഷ്ഠിച്ചു. നാടിന്റെ ദേവനെ കണ്ടത്തിയ കോട്ടാത്തല കുടുംബത്തിന് പ്രതിഫലമായി 150 പറ നിലവും കരയും രാജാവ് നൽകി. രാജഭരണം അവസാനിച്ചപ്പോൾ തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡ് നിലവിൽ വന്നത്.
Address:
Thiruvananthapuram - Thenmala Rd,
Kulathupuzha, Kerala 691310
