Sree Rama Swami Temple is a historic Hindu temple situated in the village of Ramapuram, within the Meenachil tehsil, close to Pala in the Kottayam district of Kerala, India.
The temple is recognized as one of the 108 Abhimana Kshetrams within the Vaishnavite tradition. The principal deity of the temple is Lord Rama, who is depicted in a four-armed form, known as Chathurbahu, and is oriented towards the east. Management of the temple is overseen by a trust named Ramapuram Devaswom, which comprises three Nambudiri families: Amanakara mana, Kunnoor mana, and Karanattu mana.
The temple is situated approximately 1.5 kilometers (0.93 miles) from Ramapuram junction along the Pala - Koothattukulam highway, and is located about 35 kilometers from Kottayam, 17 kilometers from Thodupuzha, 12 kilometers from Pala, and 10 kilometers from Koothattukulam. The structure is thought to be over a thousand years old. The Sreekovil, or sanctum sanctorum, features a circular design and is adorned with copper, topped with a golden finial. The Thidappalli and the temple well are situated in the southeast and northeast corners, respectively.
Upon entering through the eastern gopuram, one encounters a 100-meter (330-foot) tall golden flagstaff, which was originally constructed from copper. The idol of Rama is crafted from Panchaloha, a blend of five metals. To the north lies the temple pond, where the aarttu ceremony of the Kondadu Dharmasastha temple is conducted. Additionally, there are three other nearby shrines dedicated to Lakshmana, Bharatha, and Satrughna, all located within a 3-kilometer (1.9-mile) radius.
Visiting these four temples during the Karkidaka or Ramayana month is commonly referred to as Nalambala Darshanam, an event believed to bestow achievements and blessings upon the devotees. The tale recounts that Lord Rama, an incarnation of Lord Vishnu, departed from his kingdom of Ayodhya and journeyed to what is now known as Ramapuram village, following the path he took to search for his wife Sita during his fourteen years of exile. He discovered this location to be an ideal site for meditation. Meanwhile, his brothers, noticing his absence, ventured southward in search of him.
Upon finding him in a tranquil state of meditation, they joined him, with Lakshmana at Koodapulam, Bharata at Amanakara, and Satrughna at Methiri. Over time, distinct shrines were established at the locations where they meditated, collectively known as Nalambalam.
In addition to Lord Rama, the temple features several subordinate deities. The shrines dedicated to Lord Sastha and Dakshinamurty are situated to the south of the Sreekovil.
The temple complex also includes shrines for Goddess Bhardakali, Lord Ganapathi, Hanuman, Brahmarakshas, and Yakshiyamma. Daily rituals consist of five poojas and three sheevelis. Annual festival, lasting eight days, takes place in the Malayalam month of Meenam (March/April) during the chothi star. This festival culminates with the aarattu ceremony on the Thiruvonam star, which is conducted at the Amanakara Bharata temple pond. Additionally, Utsavabali is a significant event during the festival.
രാമപുരം ശ്രീരാമസ്വാമി ക്ഷേത്രം
രാമപുരം ശ്രീരാമസ്വാമിക്ഷേത്രം കോട്ടയം ജില്ലയിലെ മീനച്ചിൽ താലൂക്കിലെ രാമപുരം ഗ്രാമത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു പ്രശസ്ത ക്ഷേത്രമാണ്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിലനിൽപ്പ് രാമപുരം ഗ്രാമത്തിന് ആ പേര് നൽകാൻ കാരണമായിട്ടുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠ ചതുർബാഹു മഹാവിഷ്ണുവായ ശ്രീരാമസ്വാമിയാണ്, കൂടാതെ, ശിവൻ, പാർവ്വതി, ഗണപതി, ശാസ്താവ്, സുബ്രഹ്മണ്യൻ, സീതാദേവി, ഹനുമാൻ, ഭദ്രകാളി, നാഗദൈവങ്ങൾ, ബ്രഹ്മരക്ഷസ്സ്, യക്ഷി എന്നിവയെ ഉപദേവതകളായി ആരാധിക്കുന്നു.
തൃശ്ശൂർ, എറണാകുളം ജില്ലകളിലെ നാലമ്പലങ്ങൾ കഴിഞ്ഞാൽ, ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ നാലമ്പലങ്ങൾ കോട്ടയം ജില്ലയിലെ രാമപുരം പഞ്ചായത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഇവയിൽ ആദ്യത്തെ ക്ഷേത്രമാണിത്. എന്നാൽ, മറ്റ് നാലമ്പലങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ഇവിടെ എല്ലാ ക്ഷേത്രങ്ങളും നാല് കിലോമീറ്റർ ചുറ്റളവിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. രാമപുരത്തിൽ നിന്ന് മൂന്ന് കിലോമീറ്റർ വടക്കുമാറി അമനകരയിൽ ഭരതനും, അത്രയും ദൂരം പടിഞ്ഞാറുമാറി കൂടപ്പുലത്ത് ലക്ഷ്മണനും, അത്രയും ദൂരം വടക്കുകിഴക്കുമാറി മേതിരിയിൽ ശത്രുഘ്നനും താമസിക്കുന്നു.
രാമായണമാസമായ കർക്കടകത്തിൽ, ആയിരക്കണക്കിന് ആളുകൾ ഈ ക്ഷേത്രങ്ങൾ സന്ദർശിച്ച് ആത്മശാന്തി നേടാറുണ്ട്. ആദ്യത്തെ നാലമ്പലങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, കുറച്ച് മിനിറ്റുകൾക്കുള്ളിൽ ദർശനം നടത്താനുള്ള സൗകര്യവും ഇവിടെ ലഭ്യമാണ്. ശ്രീരാമസ്വാമിയുടെ കഥയുമായി അടുപ്പമുള്ള ഒരു ക്ഷേത്രമാണ് ഇത്. ഐതിഹ്യപ്രകാരം, സീതാദേവിയുടെ ദേഹവിയോഗത്തിനു ശേഷം അയോധ്യ വിട്ട ശ്രീരാമൻ, സീതാന്വേഷണത്തിനായി സഞ്ചരിച്ച വഴിയിലൂടെ ഏറെ ദൂരം കടന്നാണ് ഇവിടെ എത്തിയത്.
ചുറ്റുപാടുകൾ കാടും മലയും നിറഞ്ഞ, കിഴക്കുഭാഗത്ത് ഒരു നദിയും പടിഞ്ഞാറുഭാഗത്ത് പാടവുമുള്ള ഈ മനോഹരമായ സ്ഥലത്തിന്റെ അന്തരീക്ഷം കണ്ട ഭഗവാൻ, സമീപത്തുള്ള ഒരു ആൽമരത്തിന്റെ ചുവട്ടിൽ വിശ്രമിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. പിന്നീട്, ഇവിടെ തന്നെ സാന്നിധ്യമാകാൻ അദ്ദേഹം തീരുമാനിച്ചപ്പോൾ, ഈ സ്ഥലത്തിന് രാമപുരം എന്ന പേര് ലഭിച്ചു. ഇതിനിടയിൽ, ജ്യേഷ്ഠനെ കാണാത്തതിനെത്തുടർന്ന് ലക്ഷ്മണനും ഭരതനും ശത്രുഘ്നനും ഒന്നിച്ച് അന്വേഷണം ആരംഭിച്ചു.ദീർഘനാളത്തെ അന്വേഷണത്തിനൊടുവിൽ അവർ ഇവിടെയെത്തി ജ്യേഷ്ഠനെ കാണുകയുണ്ടായി.
മൂവരും ജ്യേഷ്ഠനെ വണങ്ങി അടുത്തുതന്നെ വാഴാനുള്ള ആഗ്രഹം പ്രകടിപ്പിച്ചു. ശ്രീരാമൻ അനുജന്മാരോട് തങ്ങൾക്കിഷ്ടമുള്ള സ്ഥലം തിരഞ്ഞെടുത്ത് അവിടെ താമസിയ്ക്കാൻ പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ ലക്ഷ്മണൻ കൂടപ്പുലത്തും, ഭരതൻ അമനകരയിലും ശത്രുഘ്നൻ മേതിരിയിലും താമസമുറപ്പിച്ചു. പിൽക്കാലത്ത് നാലിടത്തും ക്ഷേത്രങ്ങൾ വന്നു. രാമായണമാസമായ കർക്കടകത്തിൽ ഈ ക്ഷേത്രങ്ങളെ ബന്ധിപ്പിച്ചുകൊണ്ട് നാലമ്പലദർശനം നടത്തിവരുന്നു.
രാമപുരത്തുനിന്ന് തുടങ്ങുന്ന ദർശനം തുടർന്ന് കൂടപ്പുലം, അമനകര, മേതിരി എന്ന ക്രമത്തിൽ പോയി അവസാനിയ്ക്കുന്നു. ധാരാളം ഭക്തർ ഈ ദിവസങ്ങളിൽ ക്ഷേത്രങ്ങളിലെത്താറുണ്ട്. രാമപുരം ഗ്രാമത്തിന്റെ ഏകദേശം നടുക്കായിലാണ് ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ദർശനം കിഴക്കോട്ടാണ്. ക്ഷേത്രത്തിന് സമീപം പാലാ-കൂത്താട്ടുകുളം റോഡ് കടന്നുപോകുന്നു. ഈ റോഡിന്റെ വശത്ത് ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പേരെഴുതിയ കവാടം കാണാം. കവാടത്തിന്റെ മുകളിലായി ഗണപതി, ശ്രീരാമപട്ടാഭിഷേകം, സരസ്വതി എന്നിവരുടെ രൂപങ്ങൾ ഉണ്ട്.
കൂടാതെ, ഇരുവശങ്ങളിലായി ഹനുമാൻ, നാരദൻ എന്നിവരുടെ രൂപങ്ങളും കാണാം. അവിടെനിന്ന് അല്പം മുന്നോട്ട് പോയാൽ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മുന്നിലെത്താം. ഈ സ്ഥലത്തെ കിഴക്കേ ഗോപുരം അതിമനോഹരമാണ്. രണ്ടുനിലകളുള്ള ഗോപുരത്തിന്റെ ഇരുനിലകളും ഓടുമേഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. ക്ഷേത്രക്കുളം വടക്കുവശത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഇത് താരതമ്യേന ചെറിയ കുളമാണ്, എന്നാൽ അതിലെ ജലം വളരെ പവിത്രമാണ്. തൃപ്രയാറിലെ പോലെ, ഇവിടെ മീനൂട്ട് വഴിപാട് നടത്തപ്പെടുന്നു.
കുളക്കരയിൽ വലിയ അരയാൽമരം ഉണ്ട്. ഹൈന്ദവവിശ്വാസപ്രകാരം, പുണ്യവൃക്ഷമായ അരയാലിന്റെ മുകളിൽ ബ്രഹ്മാവും, നടുക്ക് വിഷ്ണുവും, അടിയിൽ ശിവനും കുടികൊള്ളുന്നു. അതായത്, അരയാൽ ത്രിമൂർത്തിയുടെ രൂപം സ്വീകരിക്കുന്നു. ദിവസവും അരയാലിനെ ഏഴുവലം വയ്ക്കുന്നത് പുണ്യകരമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. കിഴക്കേ ഗോപുരത്തിലൂടെ അകത്തുകടന്നാൽ ആദ്യം കാണുന്നത് ക്ഷേത്രത്തിലെ ആനക്കൊട്ടിലാണ്. ഇത് താരതമ്യേന ചെറിയ ആനക്കൊട്ടിലായിരിക്കുമ്പോഴും, എഴുന്നള്ളിപ്പുകൾ നിർബന്ധമായും നടത്താം.
ആനക്കൊട്ടിലിന്റെ പിന്നിൽ ഭഗവദ്വാഹനമായ ഗരുഡനെ ശിരസ്സിലേറ്റുന്ന സ്വർണ്ണക്കൊടിമരം സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു. മുമ്പ് ഉണ്ടായിരുന്ന ചെമ്പുകൊടിമരം മാറ്റി 2006-ൽ ഈ കൊടിമരം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു. കൊടിമരത്തിനപ്പുറം ബലിക്കൽപ്പുര നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നു, ഇവിടെ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ബലിക്കല്ല് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. സാധാരണ വലിപ്പമുള്ള ബലിക്കല്ലാണ് ഇത്, അതിനാൽ പുറത്തുനിന്ന് നോക്കിയാൽ വിഗ്രഹം കാണാൻ സാധിക്കില്ല. ബലിക്കൽപ്പുരയുടെ മച്ചിൽ ബ്രഹ്മാവിന്റെയും അഷ്ടദിക്പാലകരുടെയും രൂപങ്ങൾ കൊത്തിവച്ചിട്ടുണ്ട്. വടക്കുകിഴക്കേമൂലയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു ചെറിയ ശ്രീകോവിലിൽ ശ്രീരാമദാസനായ ഹനുമാൻ സ്വാമി താമസിക്കുന്നു.
തൃക്കവിയൂർ ശിവ-പാർവ്വതി-ഹനുമാൻ ക്ഷേത്രത്തിലെ വിഗ്രഹത്തെപ്പോലെ ഇവിടെ ഹനുമദ്വിഗ്രഹം വളരെ ചെറുതാണ്. എന്നാൽ, ഇത് ഒരു പ്രത്യേക പ്രാധാന്യമുള്ള പ്രതിഷ്ഠയാണ്. ശ്രീരാമനു വഴിപാട് ചെയ്യുന്നവർ ഹനുമാന്നും വഴിപാട് ചെയ്യാറുണ്ട്. തന്റെ ഭക്തനായ ഹനുമാനെ പ്രീതിപ്പെടുത്താതെ ശ്രീരാമൻ പ്രസാദിയ്ക്കില്ല എന്നതാണ് വിശ്വാസം. ഹനുമാന്റെ ശ്രീകോവിലിന് സമീപം ബ്രഹ്മരക്ഷസ്സിന്റെയും യക്ഷിയുടെയും പ്രതിഷ്ഠകൾ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ഇരുവർക്കും സാധാരണ വിഗ്രഹങ്ങളാണ് ഉള്ളത്.
സാമാന്യം വലിപ്പമുള്ള വട്ടശ്രീകോവിലാണ് രാമപുരത്തുള്ളത്. തൃപ്രയാറിലെ ശ്രീകോവിലിനെക്കാൾ കുറച്ച് ചെറിയതായിരിക്കാം, എന്നാൽ ഇതിന് ഏകദേശം 130 അടി ചുറ്റളവുണ്ട്. കരിങ്കല്ലിൽ നിർമ്മിച്ച ശ്രീകോവിലിന്റെ മേൽക്കൂര ചെമ്പുമേഞ്ഞിട്ടുണ്ട്, മുകളിൽ സ്വർണ്ണത്താഴികക്കുടം മനോഹരമായി തെളിഞ്ഞുനിൽക്കുന്നു. ശ്രീകോവിലിനകത്ത് രണ്ട് മുറികളുണ്ട്, അവയിൽ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്ത് വിഗ്രഹം സ്ഥാപിച്ച ഗർഭഗൃഹം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ഏഴാം അവതാരമായ ശ്രീരാമസ്വാമി, ആറടി ഉയരം വരുന്ന ചതുർബാഹു വിഷ്ണുവിഗ്രഹത്തിൽ കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി കിടക്കുന്നു. വിഗ്രഹത്തിന്റെ രൂപം പൂർണ്ണമായും മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ ആകൃതിയാണ്. പുറകിലെ വലതുകൈയിൽ സുദർശനചക്രവും, ഇടതുകൈയിൽ പാഞ്ചജന്യം ശംഖും, മുന്നിലെ ഇടതുകൈയിൽ തലകീഴായി കൗമോദകി ഗദയും, മുന്നിലെ വലതുകൈയിൽ താമരയും കാണാം. പട്ടാഭിഷേകസമയത്ത് ശ്രീരാമനായാണ് പ്രതിഷ്ഠ. ഭഗവാൻ ഇവിടെ ഏറ്റവും മംഗളമായ ഭാവത്തിൽ കിടക്കുന്നു. സീതാസമേതനായി പീഠത്തിൽ ഇരിക്കുന്ന ഭഗവാൻ, അനുജന്മാരും ഹനുമാനും സുഗ്രീവനും അംഗദനും ജാംബവാനും വിഭീഷണനും ഉൾപ്പെടെയുള്ള ഭക്തരുടെ സേവനം സ്വീകരിച്ച്, വിശ്വപ്രകൃതിയുടെ മൂലതേജസ്സിനെ മുഴുവൻ ആകർഷിച്ച് ശ്രീലകത്ത് വിരാജിക്കുന്നു.
രാമപുരം ശ്രീരാമസ്വാമിക്ഷേത്രം ഒരു മഹാക്ഷേത്രമാണ്, ഇവിടെ നിത്യേന അഞ്ചുപൂജകളും മൂന്നുശീവേലികളുമുണ്ട്. പുലർച്ചെ നാലുമണിക്ക് നടതുറന്ന ശേഷം ആദ്യം നിർമ്മാല്യദർശനം നടത്തപ്പെടുന്നു. തുടർന്ന് അഭിഷേകവും മലർനിവേദ്യവും നടത്തുന്നു. അഞ്ചുമണിക്ക് ഉഷഃപൂജയും, പിന്നീട് രാവിലെ ആറുമണിക്ക് എതിരേറ്റുപൂജയും ഗണപതിഹോമവുമുണ്ടാകും. ആറരയ്ക്ക് പ്രഭാതശീവേലി നടത്തപ്പെടുന്നു, ഇത് ഭഗവാൻ തന്റെ ഭൂതഗണങ്ങൾക്ക് അന്നം നൽകുന്നത് നേരിട്ടു കാണുന്ന സങ്കല്പത്തോടെയാണ് നടത്തുന്നത്. നാലമ്പലത്തിനകത്തുള്ള ബലിക്കല്ലുകളിൽ ബലിതൂകിക്കഴിഞ്ഞ്, പുറത്തുകടന്ന് മൂന്നുവട്ടം പ്രദക്ഷിണം നടത്തുകയും, ഒടുവിൽ വലിയ ബലിക്കല്ലിലും ബലിതൂകി ശീവേലി തീരുന്നു.
തുടർന്ന് നവകാഭിഷേകമാണ്, ക്ഷേത്രക്കുളത്തിൽനിന്നെടുത്ത ജലം ഒമ്പത് വെള്ളിക്കലശങ്ങളിലാക്കി അഭിഷേകം ചെയ്യുന്നതിനെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന പേരാണ് ഇത്.
നവകാഭിഷേകത്തിനുശേഷം എട്ടുമണിക്ക് പന്തീരടിപൂജ നടത്തപ്പെടുന്നു. നിഴലിന്റെ പന്ത്രണ്ടടി നീളം വരുന്ന സമയത്ത് നടത്തപ്പെടുന്ന പൂജയാണിത്, അതിനാൽ ഈ പേര് ലഭിച്ചിരിക്കുന്നു. പിന്നീട് പതിനൊന്നുമണിക്ക് ഉച്ചപ്പൂജയും പതിനൊന്നരമണിക്ക് ഉച്ചശീവേലിയും നടത്തപ്പെടുന്നു, തുടർന്ന് ഉച്ചയ്ക്ക് പന്ത്രണ്ടുമണിക്ക് നടയടയ്ക്കുന്നു.
വൈകീട്ട് നാലുമണിക്ക് വീണ്ടും നടതുറക്കുന്നു. സന്ധ്യയിൽ സൂര്യാസ്തമയ സമയത്തെ അനുസരിച്ച് ദീപാരാധന നടത്തപ്പെടുന്നു. ദീപസ്തംഭങ്ങളും വിളക്കുമാടവും അടിമുടി ദീപപ്രഭയിൽ നിൽക്കുന്നത് അതിമനോഹരമാണ്. രാത്രി ഏഴുമണിയോടെ അത്താഴപ്പൂജയും, തുടർന്ന് ഏഴരമണിയോടെ അത്താഴശീവേലിയും നടത്തപ്പെടുന്നു. പിന്നീട് എട്ടുമണിക്ക് നടയടയ്ക്കുന്നു.
Address:
Koothattukulam - Ramapuram Rd,
Ambalathazham,
Ramapuram,
Kottayam, Kerala 686576
