Thirunakkara Mahadevar Temple Thirunakara Kottayam

Thirunakkara Mahadevar Temple, approximately 500 years old, was constructed by the Raja of Thekkumkur. At the time, the location, Nakkarakkunnu, was a dense forest inhabited by wild animals, making it an uninhabitable and undesirable place for settlement. On the northeastern side of the present temple, there was a monastery known as Swamiyar Madom or Thrikkaikkattu Madom. The events leading to the temple's establishment began after the King received a divine vision of Lord Shiva.

The following day, two servants from the Swamiyar Madom, Changazhissery Moothathu and Punnassery Moothathu, ventured into the forest to collect wood and fire for a homam (fire ritual). While scraping their sickle on a stone they found, it unexpectedly began to bleed. Realizing it was a Swayambhoo Shivalingam (self-manifested Shiva Lingam), the discovery created a sensation, and news of it quickly reached the King. Overwhelmed with devotion, the King visited the site, prostrated before the lingam, and noticed an idol of Nandi facing it and a white ixora plant growing on its left side behind the lingam.

Determined to honor the divine presence, the King constructed an elaborate temple at the site, incorporating all the features of a mahakshetra (major temple), thus making it a sacred center of worship for Lord Shiva. The temple, located in the heart of Kottayam city, showcases the traditional architectural styles of Kerala. At the first entrance, there is a small shrine dedicated to Lord Ganapathi, which was a more recent addition. Beyond this entrance lies a vast open ground that leads to the sacred steps of the main temple.

A banyan tree near the steps is regarded as sacred by devotees and adds to the temple's spiritual ambiance. Near the eastern entrance, the Aanakottil (elephant shelter) and the Kodimaram (flagstaff) are prominently placed. The Kodimaram, built in 1960, stands at a modest height of 42 feet. Adjacent to it are the Balikkalpuras (sacrificial platforms). Similar to the Guruvayoor temple, the temple's layout allows devotees to have a clear view of the chief deity’s idol from the main entrance itself, creating a sense of divine connection as they enter.

The entire temple complex spans approximately 4 acres (1.6 hectares) of land, abundant with a variety of trees and plants. Located in the southeast corner is one of the largest Koothambalams in Kerala. The temple features shrines dedicated to various sub deities positioned throughout the grounds. The southeast entrance is marked by the shrines of Lord Ayyappa and Ganesha, with Naga pratishtas situated nearby. In the northwest area, one can find the Chethi (Jungle flame) flower, a common sight in many Hindu shrines across Kerala. The eastern section houses the shrines of Lord Subhramaniya and Durga, while the northeast section contains the installation of Brahmarakshas, which, according to local mythology, represents the spirit of a priest who was murdered within the temple.

The temple features a two-storey, square-shaped sreekovil that is visually striking, topped with a golden finial. Within the sreekovil, there are three distinct rooms; the western room, known as the Garbhagriha, houses the idol of Shiva linga. Adjacent to it is an idol of Parvathi Devi crafted from Panchaloha. The complex is adorned with numerous murals that illustrate the tales of Shiva and the Dashavathara. It is important to note that full circumambulation of the temple is prohibited, as it is a Shiva shrine. It is believed that Lord Shiva manifests in his most tranquil form at this location, which is thought to contribute to the prosperity of Kottayam.

The temple organizes a ten-day festival each year, culminating in the aaraattu ritual, which involves immersing a deity's idol in a river or temple tank. This event features a procession of nine ornately adorned elephants. The festival commemorates the union of Shiva and Parvati and is primarily dedicated to Lord Shiva.

Throughout the festival, traditional Keralan dances, including Mayilattom and Velakali, are showcased in the temple grounds during the evening hours. Additionally, Kathakali performances serve as another significant highlight of the celebration.The temple complex features shrines for sub-deities, including Ganapathi, Ayyappan, Subramanyan, Naga, Vadakkumnathan (Shiva), Durga, and Brahmarakshas, reflecting its rich spiritual and mythological heritage.

തിരുനക്കര ശ്രീമഹാദേവ ക്ഷേത്രം

കേരളത്തിലെ കോട്ടയം ജില്ലയിൽ, കോട്ടയം നഗരത്തിന്റെ ഹൃദയഭാഗമായ തിരുനക്കരയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഒരു അതിപുരാതന ശിവക്ഷേത്രമാണ് തിരുനക്കര ശ്രീമഹാദേവക്ഷേത്രം. ശിവക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പ്രസിദ്ധമായ ഈ മഹാദേവക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠ സ്വയംഭൂവാണെങ്കിലും, പ്രതിഷ്ഠ നടത്തിയത് പരശുരാമനാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഈ സ്ഥലത്താണ് ഐതിഹ്യം അനുസരിച്ച് കുടികൊള്ളുന്നത്.

തിരുവിതാംകൂർ രാജവംശം പിടിച്ചെടുക്കുന്നതിന് മുമ്പ്, കോട്ടയം ഉൾപ്പെടെയുള്ള സമീപ പ്രദേശങ്ങൾ തെക്കുംകൂർ രാജാക്കന്മാരുടെ കുടുംബദൈവമായ 'തിരുനക്കര തേവർ' എന്നറിയപ്പെടുന്ന ശ്രീ പരമേശ്വരന്റെ ആചാരങ്ങൾക്കു കീഴിൽ ആയിരുന്നു. പാർവ്വതീ സമേതമായാണ് ഇവിടെ ശ്രീ പരമേശ്വരനെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നത്. കൂടാതെ, ഗണപതി, ദുർഗ്ഗാ ഭഗവതി, സുബ്രഹ്മണ്യൻ, അയ്യപ്പൻ, വടക്കുന്നാഥൻ (ശിവൻ), നാഗദൈവങ്ങൾ, ബ്രഹ്മരക്ഷസ്സ് എന്നിവയുൾപ്പെടെ ഉപദേവതകളുടെ പ്രതിഷ്ഠകളും ഇവിടെ കാണപ്പെടുന്നു.

ഈ ക്ഷേത്രം മീനം, മിഥുനം, തുലാം മാസങ്ങളിൽ നടക്കുന്ന മൂന്ന് കൊടിയേറ്റുത്സവങ്ങൾക്കായി പ്രശസ്തമാണ്. ഇവയിൽ മീനമാസത്തിലെ ഉത്സവം ഏറ്റവും പ്രധാനമാണ്, ഇത് കോട്ടയം നഗരത്തിന്റെ ദേശീയോത്സവമായി പരിഗണിക്കപ്പെടുന്നു. കൂടാതെ, കുംഭമാസത്തിലെ മഹാശിവരാത്രി, ധനുമാസത്തിലെ തിരുവാതിര, നവരാത്രി എന്നിവയും പ്രത്യേകമായ ദിവസങ്ങളാണ്. ഈ മഹാക്ഷേത്രം തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലാണുള്ളത്.

നക്കരക്കുന്ന് ഇന്ന് ക്ഷേത്രമിരിയ്ക്കുന്ന സ്ഥലം കാടുപിടിച്ചുകിടക്കുകയാണ്. വന്യജീവികൾ അവിടെ സ്വൈരവിഹാരം നടത്തുന്നു. ആനയെ തളയ്ക്കാൻ ഈ കാടുപയോഗിച്ചിരുന്നുവെന്നും, അതിനാൽ 'ആനക്കരക്കുന്ന്' എന്ന പേരാണ് ഈ സ്ഥലത്തിന് ലഭിച്ചതെന്നും വിശ്വാസമുണ്ട്. അന്നത്തെ കാലത്ത് ക്ഷേത്രത്തിന് വടക്കുകിഴക്കു ഭാഗത്ത് ഒരു സ്വാമിയാരുമഠം ഉണ്ടായിരുന്നു. അവിടെ ചില പണിക്കാർ ഒരു ദിവസം കാടുതെളിയ്ക്കാൻ കുന്നിലെത്തിയപ്പോൾ, അടുത്തുള്ള ഒരു കല്ലിൽ തങ്ങളുടെ അരിവാളുകൾ ഉരച്ചപ്പോൾ, ആ കല്ലിൽ നിന്ന് രക്തം ഒഴുകിയതായി കണ്ടു.

അവർ ഉടനെ ആശങ്കയിൽ പെട്ടു. സ്വയംഭൂവായ ഒരു ശിവലിംഗത്തിൽ നിന്നാണ് രക്തം ഒഴുകുന്നത് എന്ന് അവർ കണ്ടെത്തി. തുടർന്ന് അവർ രാജധാനിയിലേക്ക് ഓടിയപ്പോൾ, രാജാവിനെയും വിവരമറിയിച്ചു. അദ്ദേഹം ഭടന്മാരുടെ കൂടെ സന്തോഷത്തോടെ ശിവലിംഗത്തിനടുത്തേക്ക് നടന്നു. അപ്പോഴേക്കും കാട് മുഴുവൻ വെട്ടിയിരുന്നു. അദ്ദേഹം തന്റെ രാജ്യം, പ്രജകൾ എന്നിവയെ ഭഗവദ്പാദങ്ങൾക്ക് സമർപ്പിക്കുന്നതായി പ്രഖ്യാപിച്ചു.

തുടർന്ന്, തന്റെ രാജ്യത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ക്ഷേത്രം തമ്പുരാൻ അവിടെ തന്റെ ഇഷ്ടദൈവത്തിന് പണികഴിപ്പിച്ചു. നാലു ഭാഗത്തും ഗോപുരങ്ങൾ, കൂത്തമ്പലം, ശ്രീകോവിൽ, ഉപദേവതാലയങ്ങൾ, നമസ്കാരമണ്ഡപം എന്നിവയോടെ മഹാക്ഷേത്രത്തിന്റെ എല്ലാ ലക്ഷണങ്ങളും അടങ്ങിയ ഒരു ക്ഷേത്രമായിരുന്നു അത്. ശ്രീ തിരുനക്കരഭഗവാൻ (ശിവൻ) തിരുനക്കര ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠയാണ്. പാർവ്വതീ സമേതനായ സദാശിവന്റെ രൂപമാണ് ഈ പ്രതിഷ്ഠയ്ക്ക് അടിസ്ഥാനം. കോട്ടയം നഗരത്തിന്റെ വികസനത്തിന് ഭക്തർ വിശ്വസിക്കുന്നതുപോലെ, ഭഗവദ്സാന്നിധ്യം അത്യന്തം ശാന്തമായിരിക്കുന്നു.

ഒരു അടി അഞ്ഞൂറോളം ഉയരമുള്ള സ്വയംഭൂലിംഗത്തിൽ കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായാണ് തിരുനക്കരമഹാദേവൻ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ശിവന്റെ പ്രിയപ്പെട്ട കൂവളമാല, തുമ്പപ്പൂമാല, രുദ്രാക്ഷമാല എന്നിവയാൽ ജ്യോതിർലിംഗത്തിന്റെ ചില ഭാഗങ്ങൾ മറഞ്ഞിരിക്കാം. വിശ്വപ്രകൃതിയുടെ മൂലതേജസ്സിനെ മുഴുവൻ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചാണ് ശ്രീ തിരുനക്കരത്തേവർ സ്വയംഭൂലിംഗമായി ഉന്നതമായി നിലകൊള്ളുന്നത്. ശംഖാഭിഷേകം, ധാര, കൂവളമാല, പിൻവിളക്ക്, ഉമാമഹേശ്വരപൂജ, ഉദയാസ്തമനപൂജ എന്നിവയാണ് തിരുനക്കരത്തേവരുടെ പ്രധാന വഴിപാടുകൾ.

തിരുനക്കരത്തേവർക്കൊപ്പമാണ് ആദിപരാശക്തിയായ ശ്രീ പാർവ്വതീ ദേവിയുടെ പ്രതിഷ്ഠ. അരയടി ഉയരം വരുന്ന പഞ്ചലോഹത്തിൽ നിർമ്മിതമായ ഭഗവതി പ്രതിഷ്ഠ ശിവലിംഗത്തിന്റെ ഇടതു ഭാഗത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ശിവലിംഗത്തിൽ ചാർത്തിയ മാലകൾ പലപ്പോഴും ഈ ചെറിയ ദേവി വിഗ്രഹത്തെ മൂടിക്കൊള്ളുന്നു. പട്ടും താലിയും ചാർത്തൽ, മഞ്ഞൾപ്പൊടി അഭിഷേകം തുടങ്ങിയവയാണ് പാർവ്വതീ ദേവിയുടെ പ്രധാന വഴിപാടുകൾ. ദേവിയുടെ പൂർണ്ണഭാവമായ ദുർഗാഭഗവതിയുടെ പ്രത്യേക പ്രതിഷ്ഠ ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ നടപ്പിലാക്കിയിട്ടുണ്ട്.

നാലമ്പലത്തിനുപുറത്ത് തെക്കുഭാഗത്ത്, പ്രത്യേകമായി ശ്രീകോവിലിൽ കിഴക്കോട്ട്, സർവ്വവിഘ്നഹരനും ശിവപാർവ്വതീപുത്രനുമായ ഗണപതിഭഗവാന്റെ പ്രതിഷ്ഠ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. ശിലയിൽ നിർമ്മിച്ച വിഗ്രഹം ഏകദേശം രണ്ടടി ഉയരമുള്ളതാണ്. ഗണപതിയുടെ അടിയിൽ മുഖപ്പണിതാണ്. ഇത് ഭക്തരെ മഴയിൽ നിന്നു രക്ഷിക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു. നാളികേരമുടയ്ക്കാനുള്ള സൗകര്യവും ഇവിടെ ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഗണപതിഹോമം, ഉണ്ണിയപ്പം, മോദകം, കറുകമാല, നാളികേരമുടയ്ക്കൽ എന്നിവയാണ് ഗണപതിയുടെ പ്രതിഷ്ഠ.

വിനായക ചതുർത്ഥിനാളിൽ ഗണപതിക്ക് പ്രത്യേക പൂജകൾ നടത്തപ്പെടും. ഗണപതിയുടെ ശ്രീകോവിലിൽ നിന്ന് അല്പം തെക്കുപടിഞ്ഞാറ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ഹരിഹരപുത്രനായ അയ്യപ്പസ്വാമിയുടെ ശ്രീകോവിൽ, ശബരിമലയിലെ പ്രതിഷ്ഠയുടെ സമാനമായ രൂപത്തിലാണ്. ഏകദേശം ഒന്നരയടി ഉയരമുള്ള വിഗ്രഹം കിഴക്കോട്ട് ദർശനത്തിന് സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു. അയ്യപ്പന്റെ നടയിലും മുഖത്തും നാളികേരമുടയ്ക്കാനുള്ള സൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്. മണ്ഡലകാലത്ത് 41 ദിവസത്തോളം ഈ നടയിൽ ശാസ്താംപാട്ട് നടത്തപ്പെടുന്നു. ശബരിമല തീർത്ഥാടകർ മാലയിടുകയും കെട്ടുനിറയ്ക്കുകയും ഈ നടയിൽ ആണ്.

നീരാജനം, എള്ളുപായസം, നെയ്യഭിഷേകം എന്നിവയാണ് അയ്യപ്പന്റെ പ്രധാന വഴിപാടുകൾ. ശനിയാഴ്ചയാണ് പ്രധാന ദിവസം. നാലമ്പലത്തിനുപുറത്ത് വടക്കുപടിഞ്ഞാറേമൂലയിൽ, പ്രത്യേകമായി ശ്രീകോവിലിൽ കിഴക്കോട്ട് ശിവപാർവ്വതീപുത്രനായ സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിയുടെ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ബാലസുബ്രഹ്മണ്യരൂപത്തിൽ പ്രതിഷ്ഠ ചെയ്തിരിക്കുന്ന ഈ ശിലാവിഗ്രഹം ഏകദേശം നാലടി ഉയരമുള്ളതാണ്. സുബ്രഹ്മണ്യന്റെ നടയിലും മുഖത്തും സവിശേഷതകൾ കാണപ്പെടുന്നു. പാലഭിഷേകം, പഞ്ചാമൃതം എന്നിവയാണ് പ്രധാനമായ വഴിപാടുകൾ.

മാസത്തിൽ ഒരിക്കൽ നടക്കുന്ന ഷഷ്ഠിവ്രതവും, മകരമാസത്തിലെ തൈപ്പൂയവുമാണ് സുബ്രഹ്മണ്യസ്വാമിയ്ക്ക് പ്രത്യേകമായ ദിവസങ്ങൾ. ശിവഭഗവാന്റെ മറ്റൊരു രൂപമായ വടക്കുംനാഥന്റെ പ്രതിഷ്ഠ സുബ്രഹ്മണ്യന്റെ ശ്രീകോവിലിൽ നിന്ന് അല്പം അകലെ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. തിരുനക്കര തേവരുടെ പ്രതിഷ്ഠ സ്വയംഭൂവായതിനാൽ, ഭക്തനായ തെക്കുംകൂർ രാജാവ് പ്രത്യേകമായി വടക്കുംനാഥന് സാന്നിധ്യം ഒരുക്കിയിരുന്നു. ഇവിടെ ഒരു ഒന്നരയടി ഉയരമുള്ള ശിവലിംഗം പ്രതിഷ്ഠ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, തൃശ്ശൂരിലെ പ്രതിഷ്ഠയിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, ഇവിടെ ശിവലിംഗം നെയ്യുകൊണ്ട് മൂടിയിട്ടില്ല.

എങ്കിലും, നെയ്യഭിഷേകത്തിന് ഇവിടെ വടക്കുംനാഥന് പ്രധാന്യം നൽകുന്നു. ശിവരാത്രി ദിനത്തിൽ തുടർച്ചയായി നെയ്യഭിഷേകമുണ്ടാകും. വടക്കുംനാഥന്റെ സന്നിധിയ്ക്കടുത്താണ് ആദിപരാശക്തിയായ ദുർഗ്ഗാ ഭഗവതിയുടെ സന്നിധി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ഇവിടെ ചതുർബാഹുവായ ഭഗവതിയുടെ പ്രതിഷ്ഠയാണ്. നാലടി ഉയരമുള്ള ഈ പ്രതിഷ്ഠ കിഴക്കോട്ട് ദർശനമായി സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു. മഹാകാളി, മഹാലക്ഷ്മി, മഹാസരസ്വതി എന്നിവയുടെ സങ്കല്പങ്ങൾ കൂടാതെ ആദിപരാശക്തി, പാർവതി ഭാവങ്ങൾ ദേവിയ്ക്കുണ്ട്.

ഭഗവതി, പുറകിലെ വലതുകയ്യിൽ ശ്രീചക്രവും ഇടതുകയ്യിൽ ശംഖും ധരിച്ചുകൊണ്ട്, മുന്നിലെ വലതുകൈ കൊണ്ട് അനുഗ്രഹം നൽകുകയും, ഇടതുകൈ അരയിൽ കുത്തിവയ്ക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. നെയ്പായസം, സഹസ്രനാമാർച്ചന, പട്ടും താലിയും ചാർത്തൽ എന്നിവയാണ് ഭഗവതിയുടെ പ്രധാന വഴിപാടുകൾ.

ക്ഷേത്രമതിലകത്തിന്റെ തെക്കുപടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്ത് കിഴക്കോട്ട് നാഗദൈവങ്ങളുടെ പ്രതിഷ്ഠ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. 2015-ൽ, ക്ഷേത്രമതിലകത്തിനകത്തും പുറത്തുമുള്ള വിവിധ സ്ഥലങ്ങളിൽ ചിതറിക്കിടന്ന നാഗദൈവങ്ങൾക്ക് പ്രത്യേക പ്രതിഷ്ഠ ഒരുക്കിയിരുന്നു. ഈ പ്രതിഷ്ഠയിൽ നാഗരാജാവായ ശിവന്റെ കണ്ഠാഭരണമായ വാസുകി, നാഗയക്ഷി, നാഗചാമുണ്ഡി, ചിത്രകൂടം, പരിവാരങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. നാഗദൈവങ്ങൾക്ക് പ്രധാനമായ വഴിപാടുകൾ ആയി നൂറും പാലും, പുറ്റും മുട്ടയും, മഞ്ഞൾപ്പൊടി അഭിഷേകം എന്നിവയാണ്.

എല്ലാ മാസവും ആയില്യം നാളിൽ പ്രത്യേക പൂജയും, കന്നിമാസത്തിലെ ആയില്യത്തിന് സർപ്പബലിയുമുണ്ടാകും. തിരുനക്കര ക്ഷേത്രത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഉത്സവം മീനമാസത്തിലെ ഒന്നാം തീയതി കൊടികയറി പത്താം തീയതി ആറാട്ടോടെ സമാപിക്കുന്ന കൊടിയേറ്റുത്സവമാണ്. ഈ ഉത്സവം കോട്ടയം നഗരത്തിന്റെ മുഴുവൻ ജനതയുടെ ആഘോഷമാണ്. അങ്കുരാദി (മുളയിടലോടെ ആരംഭിക്കുന്ന രീതി) മുറയിൽ നടക്കുന്ന ഈ ഉത്സവത്തോടനുബന്ധിച്ച് പ്രത്യേക പൂജകളും താന്ത്രിക ചടങ്ങുകളും കലാപരിപാടികളും ക്ഷേത്രത്തിൽ നടക്കും.

ഏഴാം ദിവസത്തിൽ നടക്കുന്ന തിരുനക്കര പകൽപ്പൂരം വളരെ പ്രശസ്തമാണ്. തൃശ്ശൂർ പൂരത്തിന്റെ സമാനമായ ഈ ചടങ്ങ് അതിവിശേഷമാണ്. 2008-ൽ ആരംഭിച്ച ഈ ചടങ്ങ് കുറച്ചുകാലത്തിനുള്ളിൽ ശ്രദ്ധേയമായി മാറിയിട്ടുണ്ട്. നക്ഷത്രക്കണക്കനുസരിച്ചല്ല ഈ ഉത്സവം നടത്തുന്നത് എന്നത് പ്രത്യേകതയാണ്. തുലാമാസത്തിലെ ഉത്രട്ടാതിനാളിൽ ആറാട്ട് ഉത്സവം ആറുദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്നു. മീനമാസത്തിലെ ഉത്സവത്തോടു താരതമ്യപ്പെടുത്തുമ്പോൾ, ഇത് വളരെ ലളിതവും സമൃദ്ധവുമാണ്.

ധ്വജാദിമുറയിൽ (കൊടിയേറ്റം ആരംഭിക്കുന്ന മുറ) നടക്കുന്ന ഈ ഉത്സവത്തിൽ, എഴുന്നള്ളിപ്പുകൾ കൂടുതലായും ക്ഷേത്രപരിസരത്ത് കാണപ്പെടുന്നു. ആറാട്ട് ക്ഷേത്രക്കുളത്തിൽ നടക്കുന്നു.ക്ഷേത്രത്തിൽ നടത്തപ്പെടുന്ന പ്രധാന വഴിപാടുകൾ ഉൾപ്പെടുന്നത് ഉദയാസ്തമയ പൂജ, പ്രദോഷ പൂജ, ഉമാമഹേശ്വരപൂജ, ദിവസ പൂജ, സ്വയംവര പുഷ്‌പാഞ്‌ജലി, മൃത്യുഞ്ജയ ഹോമം, മൃത്യുഞ്ജയ അർച്ചന, ആയുർസൂക്ത പുഷ്പാഞ്ജലി, രുദ്രസൂക്ത പുഷ്പാഞ്ജലി, കൂവളഹാര സമർപ്പണം എന്നിവയാണ്.

Address:
Temple Rd,
Thirunakara,
Kottayam, Kerala 686001