Mannur Shiva Kshethram Kadalundi Kozhikode

It is one of the 108 prominent Shiva temples in Kerala and is believed to have been established by the great sage Parashurama. Initially managed by the Perumparambil and Manezhi Illoms, the temple was later handed over to the Hindu Religious Endowment Department. Though the inscriptions in the temple date back about 400 years, the temple itself is believed to be over a thousand years old.

One of its most unique features is the rare and exquisitely carved Gajaprathishta (elephant-back shaped design), which is over 200 years old. The temple complex includes the main shrine of Lord Shiva, along with shrines for Mahavishnu, Lord Sastha, and Karinkali Kavu. The sanctum sanctorum, facing west, is built in two levels with meticulous architectural precision. Its foundation is laid in granite, while the beautifully carved walls are made of red laterite stone. Lord Shiva is worshipped here in the fierce form of Aghoramurthy, representing his wrathful aspect after the Dakshayaga.

Other deities enshrined in the temple include Goddess Sree Parvathi, Lord Dakshinamurthy, and Lord Vigneswara (Ganesha). According to legend, Sage Parashurama begins his Shiva Linga consecration at Thiruvannur and completes it at Mannur every day at noon, making the midday puja especially sacred. Major festivals celebrated at Mannur Shiva Kshetram include Maha Shivratri and Thiruvathira, which attract a large number of devotees.

മണ്ണൂർ മഹാദേവക്ഷേത്രം

കോഴിക്കോട് ജില്ലയിലെ കടലുണ്ടിക്ക് സമീപം സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന മണ്ണൂർ മഹാദേവക്ഷേത്രം കേരളത്തിലെ നൂറ്റെട്ട് ശിവക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്ന് ആയി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന മഹത്വമുള്ള ഒരു പുരാതനക്ഷേത്രമാണ്. അത്യുഗ്രമായ അഘോരമൂർത്തിയായി ഭഗവാൻ ശിവൻ പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദർശനമായി ഇവിടെ കുടികൊള്ളുന്നു. ഏകദേശം ആയിരം വർഷങ്ങൾക്കു മുൻപുള്ളതായി വിശ്വാസമുള്ള ഈ ക്ഷേത്രം കേരള-ദ്രാവിഡ ശൈലിയിൽ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ടതായാണ് കരുതുന്നത്.

ചുവപ്പുകല്ലിൽ (ലാറ്ററൈറ്റ്) നിർമ്മിച്ച ശ്രീകോവിലിന്റെ നിർമ്മിതിശൈലി ഗജപൃഷ്ഠാകൃതിയിലാണെന്നും അതിന്റെ ഭിത്തികളിൽ ചിത്രപണികളും ഉണ്ട്. ഇരുനിലയിൽ പണിതീർത്ത ശ്രീകോവിലിൽ ഭഗവാൻ അഘോരമൂർത്തിഭാവത്തിൽ ശിവലിംഗരൂപത്തിൽ ഭക്തർക്ക് ദർശനമനുഗ്രഹിക്കുന്നു. അഘോരഭാവത്തിലെ ഭഗവാന്റെ പ്രകോപം ശമിപ്പിക്കാൻ മഹാവിഷ്ണുവിനെയും ഇവിടെ പരശുരാമൻ പ്രതിഷ്ഠിച്ചുവെന്നാണ് ഐതിഹ്യം. അതിനാലാണ് ശിവക്ഷേത്രത്തിന്റെയും മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രത്തിന്റെയും സാന്നിധ്യം ഒരേ മൈതാനത്തിൽ. മഹാവിഷ്ണു ക്ഷേത്രം ചതുരാകൃതിയിലുള്ള ശ്രീകോവിലോടും നിത്യപൂജകളോടുമൊപ്പം ഉണ്ട്.

അഘോരഭാവത്തിലുള്ള ശിവന്റെ രൗദ്രതയെ തണുപ്പിക്കാൻ പരശുരാമൻ തന്നെ മഹാവിഷ്ണുവിനെ കൂടാതെ ഗണപതിയെയും ശാസ്താവിനെയും ഉപദേവതകളായി പ്രതിഷ്ഠിച്ചതായും പറയുന്നു. വട്ടെഴുത്ത് ശാസനകളിൽ നിന്നു കണ്ടെത്തിയതു പ്രകാരം ക്ഷേത്രത്തിന്റേതായി 400 വർഷത്തിലധികം പഴക്കമുള്ള രേഖകൾ നിലവിലുണ്ട്. മുമ്പ് മുറജപം, പട്ടത്താനം തുടങ്ങിയ ചടങ്ങുകൾ നടന്നു വന്നിരുന്നെങ്കിലും ഇന്ന് പ്രധാനമായും കുംഭമാസത്തിലെ മഹാശിവരാത്രിയും ധനുമാസത്തിലെ തിരുവാതിരയും മാത്രമാണ് ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നത്.

മഹാദേവക്ഷേത്രം ഏറ്റവും പഴക്കമുള്ളതും, അതിന്റെ പക്കൽ പണിതീർന്നിട്ടില്ലാത്ത നാലമ്പലത്തിന്റെ അടിത്തറ ഇപ്പോഴും കാണാനാകുന്നതുമാണ്. മഹാവിഷ്ണുക്ഷേത്രത്തിന്റേത് പൂർണ്ണമായി പണിതീർത്ത നാലമ്പലത്തോടെയാണ്. ഈ ക്ഷേത്രസമുച്ചയം ശില്പകലയും ഐതിഹ്യപരമ്പരകളും ചേർന്ന് ഒരു അപൂർവമായ ആത്മീയതയും ചരിത്രപ്രാധാന്യവും കൈവഹിക്കുന്നു.

Address:
Mannur Rail Chaliyam Rd,
Kadalundi,
Kozhikode,
Kerala 673328