Hemambika Temple Kallekulangara Palakkad

Situated just five kilometers from the heart of Palakkad city, it is easily accessible and holds great spiritual importance. This temple is one of the four Ambikalayas (abodes of the Divine Mother) believed to have been established by Sage Parashurama for the spiritual upliftment of ancient Kerala. The uniqueness of this temple lies in the deity—a pair of divine palms, believed to be those of Adi Parashakti (the primordial Goddess), enshrined in a benevolent gesture within the sanctum sanctorum.

This rare form of worship is said to be unparalleled and found nowhere else, adding to the temple’s mystique and reverence. The temple, also known as the Emoor Hemambika Temple, is a spiritual hub, especially for those in the fields of arts, music, dance, cinema, and literature. Devotees come here seeking relief from suffering, chronic illnesses, and for educational success. Hemambika Devi is worshipped in three different forms throughout the day: as Mahasaraswati in the morning, Mahalakshmi in the afternoon, and Mahakali in the evening.

Navaratri festival celebrated here is particularly grand and spiritually uplifting.The other three Ambikalayas established by Parashurama are Kollur Mookambika, Kozhikode Lokanarkavu Lokambika, Kanyakumari Balambika . The temple has also played a role in modern political history. Indira Gandhi is said to have visited this temple after the Congress Party split, and a popular legend in Kerala claims that the Congress symbol—'the palm' (kaipattam)—was inspired by the deity of this temple. Nearby, there are two important Shiva temples: Chendamangalam and Eeswaramangalam, making the area a spiritually significant pilgrimage site. The Hemambika Temple is managed by the Malabar Devaswom Board.

The origin of the Hemambika Temple is believed to date back to the time of Adi Shankaracharya. About 15 kilometers from the temple’s present location—on the opposite side of what is now the Malampuzha Dam—there once stood a Durga temple on a hilltop in Ghoravanam. Two devout Brahmins, Kurur and Kaimukku Namboothiris, were ardent devotees of the Goddess and would travel daily to that hilltop shrine, enduring all kinds of hardships, for many years. One day, worn out by the difficult journey and their advancing age, they decided to rest under a tree along the way.

At that moment, Goddess Durga appeared before them in the form of an elderly woman and offered them fruits, which they accepted gratefully. The next morning, as they resumed their journey, they were astonished to see an elephant standing near the very same tree where they had rested. Beside it stood Jagadambika, radiant in golden light. Taking this as a divine sign, the two devotees began offering their prayers at that spot instead of continuing to the original temple. As time passed and their age became a further limitation, it became difficult even to reach that place.

One night, Bhagavathy appeared in Kurur’s dream and revealed that she would manifest herself in a nearby lake. The next morning, Kurur and Kaimuk went to the lake for their usual bath. To their amazement, they saw two divine hands rising from the water. Realizing it was the Goddess herself, they swam toward the vision in devotion to touch her. But at that very instant, both hands turned into stone. This miraculous event led to the name ‘Kallekulangara’, which is believed to have originated from this lake. Moved by the divine vision, the two Namboothiris filled the nearby lake area and constructed a temple at the site where the hands had appeared.

They spent the rest of their lives in devotion and worship of the Goddess, and thus began the spiritual legacy of the Sree Hemambika Temple.Devotees from different regions visit the Sree Hemambika Temple to seek blessings for healing, fertility, and educational success. It is strongly believed that childless couples who pray at this temple are blessed with a child. As a token of gratitude, they are expected to return six months after the child's birth, place the child gently on the ground inside the temple premises, and offer a cradle.

This unique ritual is known as “the child and the cradle” offering. The main festival at the Sree Hemambika Temple is Navratri, which holds special significance beyond its usual importance in other Bhagavathy temples across Kerala. Unlike grand festivals valued in crores elsewhere, Navratri here is deeply spiritual and draws large crowds of devotees from across the state.

It is believed that darshan of Bhagavathy during this time brings all-round blessings. As the goddess embodies the Saraswati aspect, the Vidyarambham ceremony on Vijayadashami is especially meaningful here. Goddess Hemambika, an incarnation of Durga, is worshipped in three primary forms—Mahasaraswati in the morning, Mahalakshmi in the afternoon, and Mahakali in the evening—with corresponding offerings of Panapayasam, Palpayasam, and Kadumpayasam made during each phase of the day.

കല്ലേക്കുളങ്ങര ഹേമാംബിക ക്ഷേത്രം

പാലക്കാട് ജില്ലയിലെ കല്ലേക്കുളങ്ങര എന്ന പ്രദേശത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പാലക്കാട് ശ്രീ ഹേമാംബികാ ക്ഷേത്രം ഒരു പ്രസിദ്ധപരമായ പരാശക്തി ക്ഷേത്രമാണ്. പാലക്കാട് നഗരത്തിന് സമീപം, നഗരഹൃദയത്തിൽ നിന്ന് ഏകദേശം അഞ്ച് കിലോമീറ്റർ അകലയിലാണ് ഈ ഭഗവതി ക്ഷേത്രം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. പുരാതന കേരളത്തിന്റെ രക്ഷയ്ക്ക് വേണ്ടി ശ്രീ പരശുരാമൻ സ്ഥാപിച്ചതായി വിശ്വസിക്കുന്ന നാല് അംബികാലയങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് ഈ ക്ഷേത്രം. ഇവിടെ ഭൂമിയില്‍ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്ന ഭഗവതിയുടെ അനുഗ്രഹഭാവമുള്ള രണ്ട് കൈപ്പത്തികള്‍ ആണ് പ്രതിഷ്ഠ, ഈവിധമായ പ്രതിഷ്ഠ മറ്റെന്തെങ്കിലും ക്ഷേത്രത്തിൽ ഇല്ല എന്നതാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തെ വിചിത്രമാക്കുന്നത്.

നൃത്തം, സംഗീതം, സാഹിത്യം, സിനിമ തുടങ്ങിയ കലാരംഗങ്ങളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന കലാകാരന്മാരും ഭക്തരും ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ഏറെ ദർശനം നടത്തുന്നു. മാറാറില്ലാത്ത രോഗങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള മോചനത്തിനും, തീരാത്ത ദുരിതങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള ആശ്വാസത്തിനും, വിദ്യാഭ്യാസത്തിൽ പുരോഗതിക്കുമായി ഭക്തർ ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ എത്തുന്നു. കൊല്ലൂര്‍ മൂകാംബിക, കോഴിക്കോട് ലോകനാർക്കാവ് ലോകാംബിക, കന്യാകുമാരി ബാലാംബിക എന്നീ ഭഗവതീക്ഷേത്രങ്ങളാണ് മറ്റു മൂന്ന് അംബികാലയങ്ങൾ.

ഏമൂർ ഹേമാംബിക ക്ഷേത്രം എന്ന പേരിലും ഈ ക്ഷേത്രം അറിയപ്പെടുന്നു. ഹേമാംബികാ ദേവിയെ ഇവിടെ രാവിലെ മഹാസരസ്വതിയായി, ഉച്ചയ്ക്ക് മഹാലക്ഷ്മിയായി, വൈകിട്ട് മഹാകാളിയായി ആയ് ഓരോ രൂപത്തിലും ഭക്തിപൂർവ്വം പൂജിക്കുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഉത്സവമായ നവരാത്രി വലിയ ഭക്തിസാന്ദ്രതയോടെയാണ് ആചരിക്കുന്നത്. ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ ദേവിയുടെ കൈപ്പത്തികളാണ് പ്രതിഷ്ഠ. ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്, ഇന്ത്യൻ ദേശീയ കോണ്‍ഗ്രസ് പാർട്ടിയുടെ പിളര്പ്പ് നടന്നശേഷം ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി ഈ ക്ഷേത്രം സന്ദർശിച്ചതായി പറയപ്പെടുന്നു.

ഇവിടത്തെ കൈപ്പത്തി പ്രതിഷ്ഠയിൽ നിന്ന് പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ട് കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിക്ക് 'കൈപ്പത്തി' എന്നത് ചിഹ്നമായി സ്വീകരിച്ചതായുള്ള ഒരു കഥ കേരളത്തിൽ വ്യാപകമായി പ്രചരിച്ചിരിക്കുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിനടുത്തായി ചേന്ദമംഗലം, ഈശ്വരമംഗലം എന്നീ പേരുകളിൽ രണ്ടു ശിവക്ഷേത്രങ്ങളുമുണ്ട്. ഭഗവതിയുടെ ദർശനത്തിന് വരുന്ന ഭക്തർ ഇവിടെയും ദർശനം നടത്തുന്നത് ആചാരപരമായി പ്രധാനമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്നു. ഈ ക്ഷേത്രം മലബാർ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലാണ്.

ഹേമാംബികാ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഉദ്ഭവം ആദി ശങ്കരാചാര്യരുടെ കാലത്ത് നടന്നതെന്ന് പറയപ്പെടുന്ന ഒരു പ്രസിദ്ധമായ സംഭവമുണ്ട്. ഇന്നത്തെ ക്ഷേത്രം നിലകൊള്ളുന്ന സ്ഥലത്തുനിന്ന് ഏകദേശം പതിനഞ്ച് കിലോമീറ്റർ അകലെയായി, മലമ്പുഴ ഡാമിന്റെ എതിർവശത്തുള്ള ഒരു ദുർഗ്ഗാക്ഷേത്രം അന്നെത്തന്നെ ഒരു ഘോരവനത്തിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുകയായിരുന്നു. ഭക്തരായ കുറൂർ, കൈമുക്ക് നമ്പൂതിരിമാർ എല്ലാ ബുദ്ധിമുട്ടുകളും തരണം ചെയ്ത്, ദിവസേന ആ ദുർഗ്ഗാക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് യാത്രചെയ്ത് ദർശനം നടത്തുമായിരുന്നു. വർഷങ്ങളോളം ഈ ആചാരത്തിൽ ഒരു മാറ്റവുമുണ്ടായിരുന്നില്ല.

ഒരു ദിവസം, യാത്രയുടെ പ്രയാസവും പ്രായാധിക്യവുമുമൂലം, അവർ വഴിമധ്യേ ഒരു വലിയ മരച്ചുവട്ടിൽ വിശ്രമിക്കാൻ തീരുമാനിച്ചു. അപ്പോൾ, ദുർഗ്ഗാഭഗവതി വൃദ്ധയായ സ്ത്രീയുടെ രൂപത്തിൽ അവർക്കു മുന്നിൽ പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു. അവൾ അവർക്കു പഴങ്ങൾ സമ്മാനിക്കുകയും ചെയ്തു. അവർ ആ പഴങ്ങൾ കഴിച്ചതും, അതിനുശേഷം അവർക്കുള്ള മനസ്സിന് വലിയ സന്തോഷവും തൃപ്തിയും അനുഭവപ്പെട്ടു.പിറ്റേന്ന് രാവിലെ, കുറൂരും കൈമുക്കും കൂടി ക്ഷേത്രത്തിലേക്കുള്ള വഴിയിലായിരിക്കും, എന്നാൽ അവരുടെ വിശ്രമസ്ഥലത്ത് ഒരു ആന നിൽക്കുന്നത് കണ്ടു.

ആ ആനയുടെ അടുത്തു, സ്വർണ്ണപ്രഭയോടെ ജഗദംബികയും പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടു! അന്നുമുതൽ അവരുടെ യാത്ര ആ മരച്ചുവട്ടിലേയ്ക്ക് തുടർന്നു.ഒരു രാത്രി, ഉറങ്ങുന്നതിനിടയിൽ, ഭഗവതി കുറൂരിനെ സ്വപ്നത്തിലൂടെ ദർശനമോടുകൂടി അനുഗ്രഹിച്ചു. സമീപത്തുള്ള തടാകത്തിൽ കുടികൊള്ളുന്നതായി അറിവായിരിക്കുമെന്ന്. പിറ്റേന്ന്, കുറൂർ സുഹൃത്തായ കൈമുക്കിനൊപ്പം, കുളിയ്ക്കാനായി ആ തടാകത്തിലേക്ക് പോയി.അപ്പോൾ, ആ തടാകത്തിൽ നിന്നും അതിസുന്ദരമായ രണ്ട് കൈകൾ പൊന്തിക്കൊണ്ടു വരുന്നതായി അവർ കണ്ടു.

ഇവ ദേവിയുടേതാണ് എന്ന് മനസ്സിലായുള്ള കുറൂരും കൈമുക്കും പ്രായം മറികടന്ന് അവിടേക്ക് നീന്തിയിരുന്നു. എന്നാൽ, ആ നിമിഷം തന്നെ, കൈകൾ രണ്ടും കല്ലായി മാറി! ഈ സംഭവത്തെ തുടർന്ന്, 'കല്ലേക്കുളങ്ങര' എന്ന പേര് ഇതുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിയ്ക്കുന്നു. രോഗശാന്തി, സന്താനലബ്ധി, വിദ്യാപുരോഗതി എന്നിവയുടെ അനുഗ്രഹങ്ങൾക്കായി നിരവധി സ്ഥലങ്ങളിൽ നിന്നും ഇവിടെ എത്തുന്നു. കുട്ടികളില്ലാത്ത ദമ്പതികൾ ഇവിടെ പ്രാർഥിച്ചാൽ കുഞ്ഞുണ്ടാകുമെന്നും, കുഞ്ഞു ജനിച്ചതിന് ആറു മാസത്തിനു ശേഷം ഇവിടേക്ക് എത്തി അടിമ കിടത്തിയും, തൊട്ടിൽ സമർപ്പിക്കലും വേണമെന്നും വിശ്വാസമുണ്ട്.

ഈ വഴിപാട് "കുട്ടിയും തൊട്ടിയും" എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നു. ദേവി മഹാത്മ്യ പാരായണം ഇവിടെ ഒരു വിശേഷമായ വഴിപാടാണ്. രോഗനാശത്തിനും, ദുരിതശാന്തിക്കും, ഐശ്വര്യത്തിനുമായി ദേവി മഹാത്മ്യത്തിലെ പതിനൊന്നാം അദ്ധ്യായം പാരായണം ചെയ്യേണ്ടതാണ്. വിദ്യാഭ്യാസം ഉയരുന്നതിനായി നാലാം അദ്ധ്യായം പാരായണം ചെയ്യുന്നതാണ് പ്രധാന வழിപാട്. ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ഉത്സവം നവരാത്രി ആഘോഷമാണ്. കേരളത്തിലെ മിക്ക ഭഗവതി ക്ഷേത്രങ്ങളിലും ഇത് പ്രധാനപ്പെട്ട ഉത്സവം ആയിരിക്കുകയാണ്, പക്ഷേ ഇവിടെ നവരാത്രി ഉത്സവം അതിവിശേഷമായ മഹോത്സവമാണ്.

മറ്റു എത്രയും വലിയ ഉത്സവങ്ങൾ ഇല്ല. നവരാത്രി ദിവസങ്ങളിൽ കേരളത്തിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും നിരവധി ഭക്തർ ഇവിടേക്ക് എത്തിച്ചേരുന്നു, കാരണം നവരാത്രിയിൽ ഭഗവതി ദർശനം സർവ്വ അനുഗ്രഹദായകമാണ് എന്ന് വിശ്വാസമുണ്ട്. ഹേമാംബിക ദേവി, ദുർഗാ സ്വരൂപിണിയായ, പ്രധാനമായും മൂന്നു ഭാവങ്ങളിൽ ആരാധിക്കപ്പെടുന്നു: മഹാസരസ്വതി, മഹാലക്ഷ്മി, മഹാകാളി.

അതിനാൽ, രാവിലെ പണപ്പായസം, ഉച്ചയ്ക്ക് പാല്പായസം, വൈകിട്ട് കടുംപായസം എന്നിവയാണ് ഇതിലെ നിവേദ്യം. 1982-ൽ കോൺഗ്രസ് പാർട്ടിയുടെ പിളർപ്പിനുശേഷം ഇന്ദിരാ ഗാന്ധി ഈ ക്ഷേത്രം സന്ദർശിച്ചതായി പറയുന്നു. അന്നത്തെ കേരളത്തിലെ കോൺഗ്രസ്സ് നേതാവ് കെ. കരുണാകൻ ഉൾപ്പെടെയുള്ളവർ ഇന്ദിരാഗാന്ധിയെ അനുഗമിച്ച് ക്ഷേത്രത്തെ സന്ദർശിച്ചിരുന്നു.ഇന്ദിരാഗാന്ധി സന്ദർശിച്ച ഈ ദൃശങ്ങൾ ഇപ്പോഴും ക്ഷേത്രത്തിലേക്ക് സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നു.

Address:
Kallekkulangara,
Akathethara,
Palakkad, Kerala 678009