Thirumittakode Anchumoorthi Temple Thirumittacode Palakkad

Located on the banks of the Bharathappuzha River in Thirumittacode village of Palakkad district, Kerala, the temple is renowned for its five principal deities—one representing Shiva and four representing Vishnu—collectively known as the Thirumittakode Anchumoorthis (Five Deities). As a Shiva temple, it is considered one of the 108 Shivalayas revered by Shaivites. At the same time, it is also recognized as one of the 108 Divyadesams dedicated to Lord Vishnu, worshipped here as Uyyavandha Perumal, alongside his consort, Goddess Lakshmi, known as Vithuvakootuvalli.

The temple is built in the traditional Kerala architectural style. Major festivals celebrated at the temple include the Thiruvonam festival and Vaikunta Ekadasi, observed during the Tamil month of Thai. The temple is open daily from 4:00 AM to 11:00 AM and again from 5:00 PM to 8:00 PM. It is currently managed by the Travancore Devaswom Board under the Government of Kerala. Notably, the temple also preserves a rare Chola-era inscription from the reign of Emperor Rajendra I (1012–1044 AD), marking it as a historically significant site in Kerala. It is believed that this temple is one of the 108 Shiva temples in Kerala, consecrated by the sage Parasurama and dedicated to Lord Shiva. Another local legend tells of a Brahmin named Kasi Viswanathan, who, after completing a pilgrimage to Kashi (Varanasi), returned and offered his prayers at this temple.

According to Hindu mythology, both the elephant Gajendra and Goddess Lakshmi, consort of Vishnu, were offering lotus flowers in worship to Lord Vishnu. One day, Lakshmi used all the lotus flowers, leaving Gajendra without any. Distressed, Gajendra prayed to Vishnu, who responded by granting a boon: Lakshmi would remain forever by his side, while the entire lotus garden would belong to Gajendra. This sacred site is also revered as a Trimurthi Kshetra, where all three principal deities of Hinduism—Brahma, Vishnu, and Shiva—are worshipped. The temple's location on the banks of the Bharathappuzha River makes it an important place for performing ancestral rites, similar in sanctity to the rituals conducted on the ghats of Varanasi.

The temple is located approximately 5 kilometers south of Pattambi, in the Palakkad district of Kerala. The Palakkad–Shoranur–Kozhikode railway line passes through Pattambi, making the temple easily accessible by train. Situated on the banks of the Bharathappuzha River in Thirumittacode, this temple complex features five distinct shrines dedicated to Lord Shiva, Lord Vishnu (in the form of Abhayapradhan), Goddess Vithuvakootuvalli, Lord Vinayaka (Ganesha), and Lord Ayyappa. The temple is constructed in the traditional Kerala style of architecture, with all shrines aligned along an east-facing axis.

Unlike many other South Indian temples, this temple does not have a towering gateway (gopuram); instead, it features a simple arch entrance from the main road. The temple complex is enclosed by a small rectangular compound wall known as the Kshetra-Madilluka, which is pierced by entrances leading to the various shrines. A metal-plated flagstaff (Dwajasthambam) stands aligned with the sanctum, serving as a spiritual axis. The Chuttambalam, or outer pavilion, lies within the compound walls and leads into the main structure known as the Naalambalam.

This rectangular hall contains pillared corridors and the inner sanctums. Just before the sanctum sanctorum (Sreekovil), there is a raised square platform called the Namaskara Mandapam, which is topped with a pyramidal roof. To the left of this mandapa is the Thevrapura, the temple kitchen where offerings are prepared. Nearby is the Balithara, a sacrificial altar used for making offerings to demi-gods and festival deities. The central shrine (Sreekovil) houses the main deity and is built on a raised platform, accessible via five steps and a single entrance. According to Kerala temple customs, only the chief priest (Thantri) and the assistant priest (Melshanthi) are permitted to enter the Sreekovil.

Architecturally, the sanctum has a circular layout. Its base is made of granite, the superstructure of laterite, and the conical roof is covered with terracotta tiles, all supported internally by a wooden framework. This temple is one of the revered Divya Desams, the 108 sacred temples dedicated to Lord Vishnu and praised by the twelve poet-saints known as the Alwars. According to legend, during their exile in the Mahabharata era, the Pandavas reached the banks of the Bharathapuzha River and established this temple. It is believed that Arjuna installed the idol of Vishnu here, and the deity worshipped as Abhaya Pradhan or Uyyavantha Perumal remains the principal (Moolavar) deity of the temple.

Another legend associated with the site holds that King Ambareesha of Ayodhya attained moksha (liberation) at Thirumittakode. Arjuna is also believed to have performed penance at this sacred location. The temple is currently administered by the Malabar Devaswom Board under the Government of Kerala. It remains open daily from 5:00 am to 10:30 am and 5:00 pm to 7:15 pm. Two major festivals are celebrated with great devotion at the temple: Vaikunta Ekadasi, observed in the Tamil month of Thai, and the Thiruvonam festival, celebrated in Margazhi. Additionally, the temple hosts a 10-day annual festival each year in the Malayalam month of Medam (April–May).

The deity Abhaya Pradhan is glorified in the Nalayira Divya Prabandham, the early medieval Tamil Vaishnavite canon composed between the 7th and 9th centuries CE, with specific verses dedicated by Kulasekara Alwar. The temple has also been mentioned in devotional works like 108 Tirupathi Anthathi by Divya Kavi Pillai Perumal Aiyangar during the 18th and 19th centuries, highlighting its long-standing religious significance.

തിരുമിറ്റകോട് അഞ്ചുമൂർത്തി ക്ഷേത്രം

പാലക്കാട് ജില്ലയിലെ ഭാരതപ്പുഴയുടെ തീരത്താണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത് തിരുമിറ്റകോട് അഞ്ചുമൂർത്തി ക്ഷേത്രം എന്ന പുരാതന ദേവാലയം. പരശുരാമൻ സ്ഥാപിച്ചുവെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്ന 108 ശിവക്ഷേത്രങ്ങളിൽ പെടുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം, ഏകദേശം തുല്യപ്രാധാന്യത്തോടെ ശിവനെയും മഹാവിഷ്ണുവിനെയും പ്രതിഷ്ഠിക്കുകയും പൂജിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന അപൂർവക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ്. അഞ്ചു ദേവതാപ്രതിഷ്ഠകൾ — ഒരു ശിവപ്രതിഷ്ഠയും നാല് വിഷ്ണു പ്രതിഷ്ഠകളും — ഉള്ളതിനാൽ ഈ ദേവാലയം "തിരുമിറ്റകോട് അഞ്ചുമൂർത്തി ക്ഷേത്രം" എന്നറിയപ്പെടുന്നു.

തമിഴ് വൈഷ്ണവ ആഴ്വാർമാർ പാടിപ്പുകഴ്ത്തിയ 108 തിരുപ്പതികളിൽ ഒന്നായ ഇവിടുത്തെ മഹാവിഷ്ണു പ്രതിഷ്ഠയാണ് ശ്രീ ഉയ്യവന്ത പെരുമാൾ. ഇവിടെയുള്ള ദേവതാരൂപം, വൈഷ്ണവസമൂഹത്തിൽ ഏറെ ആരാധനാപാത്രമാണെന്നും വിശ്വാസികൾ വിശ്വസിക്കുന്നു. അംബരീഷ മഹാരാജാവിന് മോക്ഷം ലഭിച്ചത് തിരുമിറ്റകോട് ക്ഷേത്രത്തിലൂടെയാണെന്ന് വിശ്വാസം നിലനില്ക്കുന്നു. ഇതുപോലെതന്നെ, വനവാസകാലത്ത് പാണ്ഡവർ ഭാരതപ്പുഴയുടെ തീരത്ത് താമസിക്കുകയും, ഭഗവാൻ ശ്രീകൃഷ്ണനെ നിത്യപൂജയ്ക്കായി ഓരോരുത്തരും ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠ ചെയ്യുകയും ചെയ്തതായി ഐതിഹ്യം പറയുന്നു.

അതിൽ നകുളനും സഹദേവനും ചേർന്ന് ഒരു പ്രതിഷ്ഠയും, യുദിഷ്ഠിരൻ, ഭീമൻ, അർജുനൻ എന്നിവരിൽ ഓരോരുത്തരും ഓരോ പ്രതിഷ്ഠകളും നടത്തി എന്നാണ് നിലനിൽക്കുന്ന വിശ്വാസം. കാശി ദർശനം കഴിഞ്ഞ് മടങ്ങിയ ഒരു ബ്രാഹ്മണൻ കാശിവിശ്വനാഥന്റെ ദർശനം കിട്ടാതെ നിരാശരായി തിരികെ വരുമ്പോൾ, തനിക്കായി ഭഗവാൻ ശിവൻ ഇവിടെ ദർശനം നല്കി കുടികൊണ്ടുവെന്ന് മറ്റൊരു ഐതിഹ്യത്തിൽ പറയുന്നു. ശിവലിംഗം സ്ഥാപിച്ചത് പരശുരാമനാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. ഈപ്രകാരമാണ് പാണ്ഡവർ പ്രതിഷ്ഠിച്ച നാലു മഹാവിഷ്ണുപ്രതിഷ്ഠകളും പരശുരാമപ്രതിഷ്ഠയായ ശിവലിംഗപ്രതിഷ്ഠയും ചേർന്ന് അഞ്ചുമൂർത്തികൾ ഒരേ കുശ്ചേത്രത്തിൽ അധിഷ്ഠിതമായത്. അതിനാലാണ് ഈ ക്ഷേത്രം “തിരുമിറ്റകോട് അഞ്ചുമൂർത്തി ക്ഷേത്രം” എന്ന പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്നത്.

ഭാരതപ്പുഴയുടെ പടിഞ്ഞാറ് തീരത്താണ് തിരുമിറ്റകോട് അഞ്ചുമൂർത്തിക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നത്, ക്ഷേത്രദർശനം കിഴക്കോട്ടാണ്. ശിവനും മഹാവിഷ്ണുവിനും പ്രത്യേക നാലമ്പലങ്ങളുള്ള ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ, രണ്ടും ചുറ്റിനുള്ളതായി ഒരു പൊതുഭിത്തിയുണ്ട്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിർമ്മാണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് സ്ഥിരീകരിച്ച രേഖകൾ ഇല്ലെങ്കിലും, ഇത് രണ്ടാം ചേരരാജവംശത്തിന്റെ കാലത്താണ് പണിതത് എന്നാണു കരുതുന്നത്. ശിവരാത്രി, അഷ്ടമിരോഹിണി, വിഷു തുടങ്ങിയ ഉത്സവങ്ങൾ ശിവ-വൈഷ്ണവ ആചാരപ്രകാരം ആഘോഷിക്കുന്നു. വൈഷ്ണവ വിശ്വാസപ്രകാരം ശ്രീ ഉയ്യവന്തപെരുമാൾ ഇവിടെ പ്രധാന ദേവനായി കുടികൊള്ളുന്നു.

ക്ഷേത്രത്തിന്റേതായി വിശുദ്ധ തീർത്ഥമായി ഭാരതപ്പുഴയുടെ ചക്രതീർത്ഥം അറിയപ്പെടുന്നു. മഹാവിഷ്ണുവിന്റെ വിമാനം തതുവ കാഞ്ചനവിമാനമാണ്. ക്ഷേത്രത്തിൽ വിവിധ ഉപദേവന്മാരും സന്നിധികളുമുണ്ട്: ഗണപതി, ദക്ഷിണാമൂർത്തി, അയ്യപ്പൻ, നാഗദേവതകൾ, ഭഗവതി, നവഗ്രഹങ്ങൾ, ചണ്ഡികേശ്വരൻ, നന്തികേശ്വരൻ, സിംഹോദരൻ, സുബ്രഹ്മണ്യൻ, വേദവ്യാസൻ എന്നിവരാണ് പ്രധാനമായി ആരാധിക്കപ്പെടുന്ന ദേവതകൾ.

Address:
Bharathapuzha river Shoranur,
Cheruthuruthi - Koottanad Rd,
Thirumittacode-I