Parumala Valiya Panayannarkavu Devi Temple is a historic Hindu temple devoted to Sri Badrakali and Lord Shiva. It is located along the banks of the Pampa River in Parumala, within the Pathanamthitta District.
Panaynararkavu Temple ranks among the three most significant Bhadrakali temples in Kerala, alongside the Thirumandhamkunnu Temple in Malabar and the Kodungallur Temple in Cochin, both of which hold comparable importance. References to this temple can be found in the Aithihyamala by Kottarathil Sankunni and the Unnuneeli Sandesam, which are esteemed works of Malayalam literature.
According to local legends, the sage Parashurama is credited with installing the idol of Lord Shiva, while the idols of the goddess were placed by sages Durvasa and Narada during the Treta Yuga. This temple is also recognized as one of the 108 renowned Shiva temples in Kerala. The temple is located on Parumala Island in the Pamba River, within the Pathanamthitta district. It encompasses an area of approximately four acres, bordered by towering Palmira trees and lush green forest. The Pamba River flows along the western side of the temple.
The temples dedicated to Lord Shiva hold considerable importance in the study of temple architecture. The entire temple complex is oriented towards the north. The principal deity of the temple is Lord Shiva; however, the presiding power at the Parumala Valiya Panayannarkavu Devi Temple is the Saptha Matha, or Seven Goddesses. This temple, located in Kerala, venerates the Saptha Matha as the governing force during daily rituals. Among these deities, Chamundi stands out for her fierce aggression, embodying the essence of Kali within the temple. In Hindu mythology, Goddess Chamundi is known for vanquishing the demon Raktabija, as described in the Devi-Mahatma.
It is said that Brahma bestowed a blessing upon Raktabija, ensuring that each drop of his blood that touched the ground would give rise to a new demon. The goddess ultimately defeated him by piercing him with a spear and consuming his blood. The collection of mural paintings at the Panayannarkavu Devi temple is renowned in India for its precision and harmonious color combinations that enhance linear accuracy. Determining the exact age of these paintings poses a challenge; however, it is believed that their creation occurred in two distinct phases.
The frescoes that adorn the rectangular main shrine are considered to be the earlier works, while the paintings on the square sanctum sanctorum were completed subsequently. It is thought that the temple murals were finalized during the reign of the last king of the Odanad Royal House. This era was characterized by the vibrant expression of Vaishnava customs and a more elaborate approach to pure worship.
പരുമല വലിയ പനയന്നാർകാവ് ദേവി ക്ഷേത്രം
കേരളത്തിലെ ഭദ്രകാളി ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട മൂന്നു ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ ഒന്നാണ് പത്തനംതിട്ട ജില്ലയിലെ പരുമലയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പനയന്നാർകാവ് ദേവി ക്ഷേത്രം, അല്ലെങ്കിൽ പനയന്നാർകാവ് മഹാദേവ ക്ഷേത്രം. മലബാറിലെ തിരുമാന്ധാംകുന്നും, കൊച്ചിയിലെ കൊടുങ്ങല്ലൂരും, തിരുവിതാംകൂറിലെ പനയന്നാർകാവും സമാന പ്രാധാന്യത്തോടെ ആരാധിക്കപ്പെടുന്നു.
ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ മുഖ്യ പ്രതിഷ്ഠ ശ്രീ ഭദ്രകാളിയാണ്. ശിവ പ്രതിഷ്ഠയും പരാശക്തിക്ക് സമാനമായ പ്രാധാന്യമുള്ളതായി വിശ്വാസികൾ കരുതുന്നു. ഈ ക്ഷേത്രങ്ങൾ പരശുരാമൻ സ്ഥാപിച്ചവയാണെന്ന് ഐതിഹ്യം പറയുന്നു. ശ്രീ വലിയപനയന്നാർ കാവിൽ ഭദ്രകാളിയോടും പരമശിവനോടൊപ്പം ആദിപരാശക്തിയുടെ വിവിധ രൂപങ്ങളായ മഹാകാളി, കരിങ്കാളി, ഭൂതകാളി, ദുർഗ്ഗ, അന്നപൂർണേശ്വരി, ത്രിശൂലസ്ഥിതമായ ചാമുണ്ഡേശ്വരി, സപ്തമാതാക്കൾ, ലളിതാധിവാസ മേരുചക്രം, ഗണപതി, വീരഭദ്രൻ, ക്ഷേത്രപാലകൻ, രക്ഷാധിപൻ എന്നിവയുടെ പ്രതിഷ്ഠകൾ കാണപ്പെടുന്നു.
കടമറ്റത്തു നിന്നുള്ള കള്ളിയങ്കാട്ടു നീലി എന്ന യക്ഷിയമ്മയും ഇവിടെ വസിക്കുന്നു.
നാഗരാജാവിന്റെയും നാഗയക്ഷിയുടെയും ആവാസസ്ഥലമായ അഞ്ച് കാവുകൾ ചുറ്റുപാടുകളിലായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. പനയന്നാർകാവ് ശ്രീമഹാദേവൻ
പനയന്നാർകാവിന്റെ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്ത് പ്രധാനമായ ശിവക്ഷേത്രം ദർശനം നൽകുന്ന രീതിയിൽ നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നു. തിരുമാന്ധാംകുന്നും, കൊടുങ്ങല്ലൂരും കിഴക്കോട്ടായി ശിവക്ഷേത്രത്തിന്റെ ദർശനം കാണാം.
ഇവിടെ അഘോരമൂർത്തിയുടെ പ്രതിഷ്ഠാ സങ്കല്പം ഉണ്ട്. ഈ മൂന്ന് ക്ഷേത്രങ്ങളിലെയും ശിവപ്രതിഷ്ഠ പരശുരാമനാണ് നടത്തിയതെന്നു പറയപ്പെടുന്നു. പനയന്നാർകാവിന്റെ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്താണ് പമ്പാനദി ഒഴുകുന്നത്, നദിക്കഭിമുഖമായി ശിവക്ഷേത്രം സ്ഥാപിച്ചിരിക്കുന്നു. ശിവന്റെ ശ്രീകോവിലിന്റെ പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്ത് ഒരു ബലിക്കൽ പുര നിർമ്മിച്ചിരിക്കുന്നു. കൂടാതെ, ഭഗവതി നടക്കു നേരെ വടക്കുവശത്തും ഒരു ബലിക്കൽപ്പുര പണിതിരിക്കുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ നിർമ്മിതിയിൽ ശ്രീ മഹാദേവനു പ്രധാന്യം നൽകിയാണ് ഇത് കാണുന്നത്. ശിവക്ഷേത്രം നിർമ്മിച്ചതിനു ശേഷം ശ്രീ ഭദ്രകാളി പനയന്നാർകാവിൽ കുടിയിരിക്കുന്നു.
പനയന്നാർകാവിലമ്മ ദേവി ആദിപരാശക്തിയുടെ മാതൃരൂപമായ ശ്രീ ഭദ്രകാളി പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠയാണ്. ദാരികനെ നിഗ്രഹിച്ച ഭഗവതി എന്ന വിശ്വാസം നിലനിൽക്കുന്നു. പനയന്നാർകാവിൽ ശ്രീ ഭദ്രകാളി, മഹാകാളി തുടങ്ങിയ പ്രതിഷ്ഠകൾ ഉണ്ട്. കിഴക്കുള്ള ദർശനമായ ഉഗ്രമൂർത്തിയായ മഹാകാളി ഭക്തർക്ക് ദർശനയോഗ്യമല്ല, അതിനാൽ കിഴക്കേ നട അടച്ചിട്ടിരിക്കുന്നു. കിഴക്കേ നട അടച്ചതിന് ശേഷം വടക്കേ ദർശനമായി ശ്രീ ഭദ്രകാളിയെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചു.
സപ്തമാതൃക്കളിലെ ഏഴാമത്തെ ദേവിയ്ക്ക് പ്രാധാന്യം നൽകിയാണ് ഭദ്രകാളി സങ്കല്പത്തിൽ പരാശക്തിയെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഗണപതിയും വീരഭദ്രനും കൂടാതെ പരാശക്തിയുടെ വിവിധ രൂപങ്ങളായ സപ്തമാതാക്കളിൽ ബ്രാഹ്മി, വൈഷ്ണവി, മഹേശ്വരി, ഇന്ദ്രാണി, വരാഹി, കൗമാരി, ചാമുണ്ഡി എന്നിവരുടെ പ്രതിഷ്ഠയും ക്ഷേത്രത്തിൽ ഉണ്ട്. ശിവക്ഷേത്രത്തിൽ ഉഷ, ഉച്ച, അത്താഴപൂജകൾ എന്നിവയോടൊപ്പം ദീപാരാധനയും നിത്യേന നടത്തപ്പെടുന്നു. ഭദ്രകാളി ശക്തി സ്വരൂപിണിയായതിനാൽ പനയന്നാർകാവിലെ പരമശിവൻ വളരെ ശാന്തസ്വരൂപനാണെന്ന് ഭക്തരുടെ വിശ്വാസമുണ്ട്.
Address:
Parumala,
Thiruvalla, Kerala 689626
