Paramekkavu Bhagavathi Temple is one of the largest and most prominent Bhagavathi temples in Kerala, situated in the heart of Thrissur City.
It holds a central role in the grand Thrissur Pooram festival, one of the biggest and most spectacular festivals in South India.During the reign of Sakthan Thampuran, the temples in Thrissur were grouped into two major factions for the purpose of organizing the Pooram — the "Paramekkavu side" and the "Thiruvambady side".
These two sides are led by the principal temples: Paramekkavu Bhagavathi Temple, located at Thrissur Swaraj Round, and Thiruvambady Sri Krishna Temple, situated along Shoranur Road. The two temples are located just about 500 meters apart.In addition to its religious and cultural importance, the Paramekkavu Devaswom also manages an educational institution named Paramekkavu Vidya Mandir, located on MLA Road near Kuttoor. There is also a kindergarten section run close to the temple premises.
പാറമേക്കാവ് ഭഗവതിക്ഷേത്രം
തൃശ്ശൂർ പൂരത്തിലെ മുഖ്യ പങ്കാളികളിലൊന്നായി പ്രശസ്തമായ ക്ഷേത്രമാണ് പാറമേക്കാവ് ഭഗവതിക്ഷേത്രം. കേരളത്തിലെ പ്രധാന ശക്തിപീഠങ്ങളിലൊന്നായി വിശേഷിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന ഈ ക്ഷേത്രം തൃശ്ശൂർ നഗരത്തിൽ സ്വരാജ് റൗണ്ടിന്റെ കിഴക്കുഭാഗത്താണ് സ്ഥിതിചെയ്യുന്നത്. ശാന്തസ്വഭാവത്തിൽ പ്രദർശിപ്പിച്ച എട്ടുകൈകളോടുകൂടിയ ഭദ്രകാളിയാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാനദേവത. അതോടൊപ്പം തുല്യപ്രാധാന്യമുള്ള മറ്റൊരു ഭദ്രകാളിയായ മേക്കാവ് ഭഗവതിക്കും, ഗണപതി, വീരഭദ്രൻ, ഭൈരവൻ, സപ്തമാതൃക്കൾ, നാഗദേവതകൾ, ബ്രഹ്മരക്ഷസ്സ് എന്നീ ഉപദേവതകൾക്കും ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠകളുണ്ട്.
ഐതിഹ്യപ്രകാരം, ഇവിടെ പ്രതിഷ്ഠിച്ചിരിക്കുന്ന ഭഗവതിദേവിയുടെ രൂപം അങ്ങാടിപ്പുറത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന തിരുമാന്ധാംകുന്ന് ഭഗവതീക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠയോടാണ് ഒരേപോലുള്ളത് എന്നാണ് വിശ്വാസം.
ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന വാർഷിക ഉത്സവം കുംഭമാസത്തിലെ പൂരം നാളിലാണ് ആചരിക്കുന്നത്, ആറാട്ടോടെ ഒടുക്കമാകുന്ന എട്ടുദിവസത്തെ ഈ ഉത്സവം 2022 മുതൽ തുടക്കം കുറിച്ചു. കൂടാതെ മേടമാസത്തിലെ പൂരം നാളിൽ ഉണ്ടാകുന്ന തൃശ്ശൂർ പൂരം, ധനുമാസത്തിലെ മൂന്നാം വെള്ളിയാഴ്ച നടക്കുന്ന വേല എന്നിവയും ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാന ആഘോഷങ്ങളാണ്.ഒരു പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠയ്ക്ക് മൂന്ന് വലിയ ആഘോഷങ്ങൾ — ഉത്സവം, പൂരം, വേല — നടത്തപ്പെടുന്ന ഏക ക്ഷേത്രമായി പാറമേക്കാവിന് പ്രത്യേകതയുണ്ട്. അതോടൊപ്പം നവരാത്രിയും വിശേഷമായി ആഘോഷിക്കപ്പെടുന്നു. ക്ഷേത്രഭരണം സ്വയംഭരണ കമ്മിറ്റിയുടെയും ഭക്തജനങ്ങളുടെയും നേതൃത്വത്തിലാണ് നടപ്പാക്കുന്നത്.
ഭദ്രകാളിയും ദുർഗ്ഗയും പരമേശ്വരിയുടെ വിധാനത്തിൽ ഏകതമായി പ്രതിഫലിക്കുന്ന അദ്വിതീയശക്തിയായ ഭഗവതിയാണ് ഈ ക്ഷേത്രത്തിലെ മുഖ്യപ്രതിഷ്ഠ. പടിഞ്ഞാറേക്ക് ദർശനമുള്ള ഈ പ്രതിഷ്ഠ, വലതുകാൽ മടക്കിയും ഇടതുകാൽ ഉയർത്തിയും പീഠത്തിൽ ഇരിക്കുന്ന ഭയാനകസൗന്ദര്യമുള്ള ഭദ്രകാളിരൂപത്തിലാണ്.
ആറ് ആയുധങ്ങളും ആഭരണങ്ങളും കൈവശം വച്ച, എട്ടുകൈകളോടുകൂടിയ രൂപം: വാൾ, ത്രിശൂലം, യമദണ്ഡം, മണിനാഗം, ചിലമ്പ്, ദാരികശിരസ്സ്, ഓട്ടുമണി, കൈവട്ടകം എന്നിവയും ധരിച്ചിരിക്കുന്നു. ഈ ഭഗവതിയുടെ ബിംബം കാണാൻ കഴിയുന്നത് കർക്കിടകമാസത്തിലെ ചാന്താട്ടം സമയത്തിലാണ് മാത്രം. മറ്റ് സമയങ്ങളിൽ സ്വർണ്ണഗോളകമാണ് ദർശനം.വരിക്ക പ്ലാവിൽ നിർമ്മിച്ച പ്രതിഷ്ഠയ്ക്ക് ഏകദേശം ഏഴടി ഉയരമുണ്ട്.
ക്ഷേത്രത്തിന്റെ വടക്കുഭാഗത്തായി ഉയർന്നതായി "മേക്കാവ്" എന്നുവിളിക്കപ്പെടുന്ന മറ്റൊരു പ്രതിഷ്ഠാമണ്ഡപവുമുണ്ട്. കിഴക്കോട്ട് ദർശനമുള്ള മേക്കാവിലും പ്രതിഷ്ഠ ഭദ്രകാളി തന്നെ ആണെങ്കിലും, ഇവിടത്തെ ഭഗവതിയെ കൊടുങ്ങല്ലൂരമ്മയായാണ് സങ്കൽപ്പിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇത് മറ്റേതുമേൽ ഉയർന്ന ആത്മശക്തിയുടെ പ്രതിനിധിയായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.പണ്ടുകാലത്ത്, മീനമാസത്തിലെ കൊടുങ്ങല്ലൂർ ഭരണിനാളിൽ, ദേശക്കാരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ഇവിടെ ഗുരുതിയും മറ്റ് പാരമ്പര്യ ആചാരങ്ങളും നടത്താറുണ്ടായിരുന്നു. പിന്നീട് നടന്ന ദേവപ്രശ്നത്തിലൂടെ ദേവിയുടെ സാന്നിധ്യം ഇവിടെ സ്ഥിരീകരിക്കപ്പെട്ടു. ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ 1997-ൽ മേക്കാവിലമ്മയുടെ പ്രതിഷ്ഠ നടത്തപ്പെട്ടു.
മിഥുനമാസത്തിലെ അത്തം നാളാണ് ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠാദിനം. ഈ മഹത്വമുള്ള ദിവസത്തെ ആദരിച്ച്, അതിന് മുമ്പായി ആറുദിവസം നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന ദ്രവ്യകലശം ചടങ്ങുകൾ നടത്തപ്പെടുന്നു. പ്രതിഷ്ഠാദിനത്തിന് മുന്‍പുള്ള ദിവസമാണ് ദ്രവ്യകലശ ചടങ്ങുകളുടെ സമാപനം.കർക്കിടകമാസത്തിലെ കറുത്തവാവ് കഴിഞ്ഞു വരുന്ന ആദ്യ ഞായറാഴ്ചയാണ് ഇല്ലംനിറ ചടങ്ങ് നടത്തപ്പെടുന്നത്. അതേ ദിവസമാണ് ചാന്താട്ട് എന്ന ആചാരപരമായ ചടങ്ങും നടക്കുന്നത്.ചൊവ്വ, വെള്ളി, അമാവാസി, പൗർണ്ണമി, മാസത്തിലെ ആദ്യ തീയതി തുടങ്ങിയ ദിവസങ്ങൾ ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട ദിവസങ്ങളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. അതുപോലെ, നവരാത്രി ദിവസങ്ങൾ, മകരചൊവ്വ, ഭരണിനാൾ എന്നിവയും അത്യന്തം വിശേഷമായി ആചരിക്കുന്നു.