O.T.C. Hanuman Temple (ഓ.ടി.സി ഹനുമാൻസ്വാമി ക്ഷേത്രം) ranks among the most frequented Hanuman temples in Kerala, India. It is located in Palayam, at the center of Thiruvananthapuram, Kerala.

Following the rule of Marthanda Varma, the capital of Travancore was relocated from Padmanabhapuram to Thiruvananthapuram. Initially, the headquarters of the Nair Brigade was transferred from the former capital to the new one. Subsequently, it was moved to Kollam before being returned to Thiruvananthapuram. The Nair soldiers brought numerous deities with them to Thiruvananthapuram. The cavalry of the Nair Brigade transported the Ganesha idols from the Pazhavangady and Palayam temples, while the cavalry soldiers brought the idol of Sri Hanuman to the new capital.
As the temple was originally situated near the military camp, it is officially designated as the O.T.C. (Officers Training Camp) Hanuman Temple.In addition to Hanuman, the temple also features Lord Shiva, Ganapati, Naga deities, and Yogeeswaran. The renowned Thazhamon Madhom holds the Tantram for this temple. Presently, the administration of the temple is overseen by the Travancore Devaswom Board.
ഒ.ടി.സി.ഹനുമാൻ സ്വാമി ക്ഷേത്രം
തിരുവനന്തപുരം ജില്ലയുടെ നഗരമധ്യത്തിൽ, പുതിയ നിയമസഭാ മന്ദിരത്തിന്റെ വടക്കുവശത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന പുരാതന ഹനുമാൻ ക്ഷേത്രമാണ് പാളയം ഒ.ടി.സി. ഹനുമാൻ സ്വാമിക്ഷേത്രം. ഒ.ടി.സി. എന്നത് (ഓഫീസേർസ് ട്രെയിനിങ്ങ് ക്യാമ്പ്) എന്നർത്ഥത്തിൽ, ഈ ക്ഷേത്രം ആദ്യകാലത്ത് തിരുവിതാംകൂർ സൈന്യത്തിലെ നായർ റെജിമെൻറിന്റെ കീഴിലായിരുന്നു. അതിനാൽ തന്നെ ഈ പേര് ലഭിച്ചു. ഇപ്പോൾ ഈ ക്ഷേത്രം തിരുവിതാംകൂർ ദേവസ്വം ബോർഡിന്റെ നിയന്ത്രണത്തിലാണ്.
ഹനുമാൻ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠയായ കേരളത്തിലെ പ്രധാന ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊന്നാണ് ഇത്. കൂടാതെ, ശിവനും ഇവിടെ തുല്യപ്രാധാന്യത്തോടെ ആരാധിക്കപ്പെടുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിനുള്ളിൽ പടർന്ന് പന്തലിച്ച് നിൽക്കുന്ന ഒരു അശോകമരം, അതിന്റെ മനോഹാരിതയോടെ, ഈ ക്ഷേത്രത്തിന്റെ പ്രത്യേകതയാണ്. ഹനുമാൻ സ്വാമി ഇവിടെ പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠയാണ്. അഞ്ചടിയോളം ഉയരമുള്ള, ആയുധങ്ങളില്ലാതെ, തല അല്പം ചരിച്ചുപിടിച്ച്, പല്ലുകൾ പുറത്തു കാട്ടി ചിരിച്ചുകൊണ്ടു, ഒരു കൈ കൊണ്ട് അനുഗ്രഹം ചൊരിഞ്ഞും മറുകൈ തുടയിലൂന്നിയും നിൽക്കുന്ന ഹനുമാൻ സ്വാമിയാണ് ഈ സ്ഥലത്തിന്റെ പ്രതിഷ്ഠ. അയ്യാ വൈകുണ്ഠസ്വാമിക്ക് ദർശനം ലഭിച്ച രൂപമാണെന്ന വിശ്വാസം നിലനിൽക്കുന്നു. ശിവലിംഗ രൂപത്തിൽ ശ്രീ മഹാദേവൻ ഈ സ്ഥലത്തെ മുഖ്യ പ്രതിഷ്ഠയാണ്.
ബാലഹനുമാനെയും ഇവിടെ പൂജിക്കുന്നു. ഭക്തർക്ക് ബാലഹനുമാനെ നേരിട്ട് കുങ്കുമം, വെറ്റിലമാല എന്നിവ ചാർത്താനും, നാമലിഖിതം സമർപ്പിക്കാനും സൗകര്യമുണ്ട്. ഭക്തർ ബാലഹനുമാനെ തങ്ങളുടെ ഗൃഹത്തിലെ അംഗമായി കരുതുന്നു.
ഉപദേവന്മാർ മഹാഗണപതി, നാഗദൈവങ്ങൾ എന്നിവരാണ് ഉപദേവതകൾ.ഈ ക്ഷേത്രത്തിൽ സങ്കട പരിഹാരങ്ങൾക്ക് നടത്താവുന്ന പ്രധാന വഴിപാടാണ് ഫലതാംബൂല സമർപ്പണം.
വെറ്റില, അടയ്ക്കാ, നാണയം, ചെറുനാരങ്ങ, പഴം എന്നിവ ഓരോന്നും എടുത്ത് ഹനുമാൻ സ്വാമിയുടെ മുമ്പിൽ പ്രാർത്ഥിച്ച് 11 വലം വച്ച് സമർപ്പിക്കുന്നതാണ് ഈ ചടങ്ങിന്റെ പ്രക്രിയ. കാര്യസാദ്ധ്യശേഷം കളഭം, പുഷ്പാഭിഷേകം, നിത്യപൂജ, വെണ്ണമുഴുക്കാപ്പ്, വടമാല, അവൽ പന്തിരുനാഴി, ഇടിച്ചുപിഴിഞ്ഞ പായസം എന്നിവയെല്ലാം വ്യക്തിയുടെ ശക്തിയോടെ നടത്തേണ്ടതാണ്.
അവൽപ്പൊതി സമർപ്പണവും മറ്റൊരു പ്രധാന വഴിപാടാണ്. അവൽ നിവേദ്യം, അപ്പം, എള്ളുനിവേദ്യം, അഷ്ടാഭിഷേകം, പഞ്ചാമൃതം, അരവണ, പുഷ്പാഞ്ജലി, നീരാജനം, വെണ്ണ, പാദുകം, പാൽപ്പായസം എന്നിവയും സ്വാമിയുടെ പ്രധാന വഴിപാടുകളിലൊന്നാണ്. ശ്രീരാമ നവമി, ഹനുമാൻ ജയന്തി, മഹാശിവരാത്രി എന്നിവ പ്രധാനമായ ദിവസങ്ങളാണ്. ശനി, വ്യാഴം, ചൊവ്വ തുടങ്ങിയ ദിവസങ്ങളിൽ ഹനുമാന്റെ പ്രാധാന്യം കൂടുതലാണ്.
Address:
OTC Hanuman Temple,
University of Kerala Senate House Campus, Palayam,
Thiruvananthapuram, Kerala 695033