Vizhinjam Bhagavathy Temple, a rectangular Nirandhara Dravida-style shrine made of granite, is located near the sea and dates back to the 9th century.
The temple follows a square layout and consists of a small sanctum (cell) with a dome-shaped superstructure. The temple’s base, pilasters, corner pillars, porch, entablature, and roll cornice are crafted from stone, while the walls and superstructure are constructed using brick masonry.
The sanctum sanctorum (Garbhagriha), without a circumambulatory path, is rectangular in shape and features a small portico at the front.
The presiding deity, Bhagavathy (one of the Saptamatrikas), faces north, with special reverence given to Goddess Vaishnavi, a prominent figure among the Saptamatrikas. The temple also includes sub-shrines dedicated to Lord Shiva (facing west), Veerabhadra, and Ganapathy.
Architecturally, the Vizhinjam temple bears a striking resemblance to contemporary Chola shrines such as those at Kaliyapatti in Tiruppur and others in Pudukkottai.
The shrine adheres to the square Linga shrine style commonly found in South India. The temple's Adhishthana (plinth) follows the Manchaka type, which is considered an unusual feature in early medieval temple architecture. Several stray images of the Saptamatrikas, discovered in Vizhinjam, date back to the same period as the Chamundi idol found in Kodungallur. Near the temple’s Sopana (steps), an image originally belonging to a Saptamatrika panel is found, appearing to depict Kaumari seated in the Ardha-Paryankasana posture.
This two-armed idol is adorned with an Upavita (sacred thread), necklaces, bangles, bracelets, and anklets. One hand is placed on the hip (Kati posture), while the other is held in the Varada (boon-giving) mudra. Additionally, a male deity in a similar posture, wearing Jatabhara (matted locks), is believed to represent Dakshinamurthy.
While the temple complex is primarily recognized as a Bhagavathy temple, it also houses a square-shaped Shiva shrine. Both temples are constructed partially from stone and brick. The Shiva temple features an Ekatala Vimana (single-tiered structure) with a brick-built Griva (neck of the dome) and a small rounded Sikhara (cupola).
The Adhishthana follows the Manchaka style, reflecting architectural traditions from the 8th and 9th centuries CE. While the Bhagavathy temple has undergone extensive renovations, the Shiva temple has retained much of its original structure. The Bhagavathy shrine’s brick superstructure and walls have now been rebuilt using ashlar masonry.
വിഴിഞ്ഞം ഭഗവതി ക്ഷേത്രം
കടലിനടുത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന, ഗ്രാനൈറ്റ് കൊണ്ട് നിർമിച്ച ചതുരാകൃതിയിലുള്ള നിരന്ധര ദ്രാവിഡ ശൈലിയിൽ പണികഴിപ്പിച്ച വിഴിഞ്ഞം ഭഗവതി ക്ഷേത്രം ഒമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിലെത്തിയതാണ്. ചതുരാകൃതിയിലുള്ള പണിയോഗത്തിൽ പെട്ട ഈ ക്ഷേത്രം താഴികക്കുടത്തിന്റെ ആകൃതിയിലുള്ള ഒരു ചെറിയ ശ്രീകോവിൽ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണ്. വിഴിഞ്ഞം ക്ഷേത്രത്തിന്റെ അധിഷ്ഠാനം, പീലസ്റ്ററുകൾ, മൂലകളിലെ തൂണുകൾ, പൂമുഖം, എൻടാബ്ലേച്ചർ, റോൾ കോർണിസ് എന്നിവ കല്ലുകൊണ്ട് നിർമ്മിച്ചവയാകുന്നു.
ചുവരുകളും ഉപരിഘടനയും ഇഷ്ടികകൊണ്ടാണ് നിർമിച്ചിരിക്കുന്നത്. പ്രദക്ഷിണ പഥം ഇല്ലാത്ത ഗ്രഹഗൃഹം (ശ്രീകോവിൽ) ചതുരാകൃതിയിലാണ്, മുൻവശത്ത് ചെറിയൊരു പോർട്ടിക്കോയോടുകൂടിയതാണ്. പ്രധാന പ്രതിഷ്ഠയായ ഭഗവതി (സപ്തമാതൃക്കകൾ) വടക്കോട്ട് അഭിമുഖമായി സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു. സപ്തമാതൃക്കകളിൽ പ്രധാനമായ വൈഷ്ണവി ദേവിയെയാണ് ഏറ്റവും ശ്രദ്ധയോടെ പൂജിക്കുന്നത്. പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദർശനമുള്ള ശിവക്ഷേത്രം, കൂടാതെ വീരഭദ്രനും ഗണപതിയും ഉപക്ഷേത്രങ്ങളായി ഉണ്ട്.
വിഴിഞ്ഞം ക്ഷേത്രം, തിരുപ്പൂരിലെ കാളിയപട്ടിയും പുതുക്കോട്ടയിലെ ചില ചോളകാല ക്ഷേത്രങ്ങളും പോലെയുള്ള ആധുനിക ചോള ക്ഷേത്രങ്ങളുമായി സാമ്യമുള്ളതാണ്. ഇത് ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ ചതുരാകൃതിയിലുള്ള ലിംഗ ക്ഷേത്രങ്ങളുമായി ഏകോപിപ്പിക്കാവുന്നതാണ്. ഇതിന്റെ അധിഷ്ഠാനം മഞ്ചക ശൈലിയിലുള്ളതാകുന്നു, ഇത് ആദ്യം കാലത്തെ മധ്യകാല ക്ഷേത്രങ്ങളിലൊരിതാണ്.
വിഴിഞ്ഞത്ത് കണ്ടെത്തിയ സപ്തമാതൃക്കകളുടെ വിഗ്രഹങ്ങൾ, കൊടുങ്ങല്ലൂരിൽ നിന്നുള്ള ചാമുണ്ഡി വിഗ്രഹം ലഭിച്ച അതേ കാലഘട്ടത്തിലേതായാണ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്. ക്ഷേത്രത്തിന്റെ സോപാനത്തിന്റെ ഒരു വശത്ത്, ഒരു പുരാതന വിഗ്രഹം സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു, ഇത് യഥാർത്ഥത്തിൽ സപ്തമാതൃക്കകളുടെ ഒരു പാനലിൽ പെട്ടതായിരിക്കാം. അർദ്ധപര്യങ്കാസനത്തിൽ ഇരിക്കുന്ന കൗമാരിയുടെ പ്രതിമയാണിത്. രണ്ട് കൈകളുള്ള ഈ വിഗ്രഹം ഉപവിതം, മാലകൾ, വളകൾ, കാഡ, കണങ്കാൽ എന്നിവ ധരിച്ചിരിക്കുന്നു.
ഒരു കൈ കടിയിൽ (കടി മുദ്ര) വച്ചിരിക്കുന്നതും മറ്റേ കൈ വരദ മുദ്രയിലാണ്. സമാന ഭാവത്തിലുള്ള, ജടാഭാരമണിയുന്ന ഒരു പുരുഷ ദേവതയുടെ പ്രതിമയും അവിടെ കാണപ്പെടുന്നു, ഇത് ദക്ഷിണാമൂർത്തിയുടേതാണെന്ന് അനുമാനിക്കപ്പെടുന്നു.
വിഴിഞ്ഞം ക്ഷേത്ര സമുച്ചയം പൊതുവെ ഭഗവതി ക്ഷേത്രമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഭഗവതി ക്ഷേത്രത്തിന് പുറമേ, സമുച്ചയത്തിൽ ഒരു ചതുരാകൃതിയിലുള്ള ശിവക്ഷേത്രവുമുണ്ട്.
ഇരുവശങ്ങളും ഭാഗികമായി കല്ലും ഇഷ്ടികയും ഉപയോഗിച്ച് നിർമ്മിച്ചവയാണ്. ഇഷ്ടിക കൊണ്ട് നിർമിച്ച ഗ്രിവ (താഴികക്കുടത്തിന്റെ കഴുത്ത്) ഒപ്പം ചെറിയ വൃത്താകൃതിയിലുള്ള ശിഖരം (കുപ്പോള) ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഏകതല വിമാനം ശിവക്ഷേത്രത്തിനാണ്. ശിവക്ഷേത്രത്തിന്റെ അധിഷ്ഠാനം മഞ്ചക ശൈലിയിലാണ്.
ക്ഷേത്രത്തിന്റെ ആകെ രൂപകൽപ്പനയും വാസ്തുശില്പപരമായ പാരമ്പര്യവും എട്ടാം, ഒമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടുകളിലേതാണെന്ന് കണക്കാക്കുന്നു. ഭഗവതി ക്ഷേത്രം പൂർണ്ണമായ നവീകരണത്തിന് വിധേയമായിട്ടുണ്ട്, എന്നാൽ ശിവക്ഷേത്രം അതിന്റെ യഥാർത്ഥ ഘടനയെ കുറച്ചുകൂടി നിലനിർത്തിയിരിക്കുന്നു. ഭഗവതി ശ്രീകോവിലിന്റെ ഇഷ്ടികയാൽ നിർമിച്ചിരുന്ന ഉപരിഘടനയും ചുവരുകളും ഇപ്പോൾ ആഷ്‌ലാർ കൊത്തുപണികൾകൊണ്ടാണ് പുനർനിർമിച്ചിരിക്കുന്നത്.
Address:
Vizhinjam, Kerala 695521
